اثرات عبور نرخ ارز با تاکید بر محیط تورمی اقتصاد ایران و سیاست ارزی بانک مرکزی در جهت کنترل بازار

هدف مقاله حاضر اثرات عبور نرخ ارز با تاکید بر محیط تورمی اقتصاد ایران و اختیارات بانک مرکزی در جهت کنترل بازار ارز است. برای این منظور از مدل با رویکرد آستانه ای (star) بر اساس داده های فصلی اقتصاد ایران طی دوره 1398:4-1380:1 استفاده شد. نتایج برآورد قسمت خطی مدل (رژیم اول) نشان می دهد که متغیرهای تولید ناخالص داخلی،  نرخ سود تسهیلات و حجم پول رابطه مثبت با شاخص قیمت در اقتصاد ایران دارند. همچنین نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل (رژیم دوم) نشان از وجود رابطه مثبت متغیرهای حجم پول، نرخ سود تسهیلات و نرخ ارز با شاخص قیمت را نشان می دهد. اختلاف ضرایب متغیرها در دو رژیم حاکی از متفاوت بودن اثرگذاری متغیرهای نرخ ارز و رشد تولید ناخالص داخلی بر روی شاخص قیمت در هر رژیم است. در شرایط نرخ ارز پایین (رژیم خطی)، رشد اقتصادی تاثیری مثبت بر شاخص قیمت دارد و با افزایش نرخ ارز، شاخص قیمت کاهش خواهد یافت؛ در حالی که در رژیم بالای نرخ ارز (رژیم غیرخطی)، تاثیر رشد اقتصادی بر شاخص قیمت منفی است و افزایش نرخ ارز موجب افزایش شاخص قیمت خواهد شد. براساس نتایج قیمت‌گذاری مصنوعی نرخ ارز در سال های قبل از بحران و جلوگیری از تعدیل آن متناسب با شرایط اقتصادی یکی از دلایل اصلی بحران ارزی می‌باشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود جهت کاهش فشار بازار ارز، متناسب با تفاوت تورم ایران با تورم جهانی، نرخ ارز رسمی، سالانه تعدیل گردد تا از بروز شوک‌های ارزی جلوگیری شود

the effects of exchange rate passage with emphasis on the inflationary environment of iran’s economy and the foreign exchange policy of the central bank in order to control the market

the purpose of this article is the effects of exchange rate passage with emphasis on the inflationary environment of iran’s economy and the central bank’s authority to control the foreign exchange market. therefore, the star model based on quarterly data of iranian economy during the period 2001:03 to 2019:04 was used. the results of estimating the linear part of the model (first regime) show that the variables of gdp, interest rate on facilities and money supply have a positive relationship with the price index in the iranian economy. also, the results of estimating the nonlinear part of the model (second regime) show the positive relationship between the variables of money supply, interest rate on facilities and exchange rate with the price index. the difference between the coefficients of the variables in the two regimes indicates that the effect of exchange rate variables and gdp growth on the price index in each regime is different. in the case of a low exchange rate (linear regime), economic growth has a positive effect on the price index and with an increase in the exchange rate, the price index will decrease; while in the high exchange rate regime (non-linear regime), the impact of economic growth on the price index is negative and an increase in the exchange rate will increase the price index. according to the results of artificial pricing, the exchange rate in the years before the crisis and preventing it from adjusting to the economic conditions is one of the main reasons for the currency crisis. therefore, it is suggested that in order to reduce the pressure on the foreign exchange market, in proportion to the difference between iran’s inflation and global inflation, the official exchange rate should be adjusted annually to prevent currency shocks