ترجیحات ریسکی و بحران ارزی در اقتصاد ایران- رویکرد سویچینگ مارکف

بحران ارزی پدیده‌ای است که در سال‌های اخیر در نشست‌های اقتصادی و سیاسی ایران به وفور مطرح شده است. صرف‌نظر از عواقب سیاسی، وقوع بحران ارزی با افزایش نااطمینانی منجر به اثرات نامطلوبی بر پیکره اقتصادی کشور می‌شود. تبدیل دارایی‌ها به پول خارجی، خروج سرمایه و دلاریزه شدن اقتصاد، تنها بخشی از پیامدهای بحران ارزی است؛ بنابراین ارائه الگویی که قبل از وقوع بحران ارزی، قابلیت هشدار دهنده داشته باشد، ضروری و مفید خواهد بود. بر این اساس، در این پژوهش با استفاده از داده‌های فصلی از بهار 1381 تا زمستان 1396 و استفاده از الگوی مارکف­سویچینگ بحران ارزی در ایران مدل‌سازی شده است. سپس بر اساس ضرایب برآوردی مدل، شاخص فشار بازار ارز طی بهار 1397 تا پاییز 1400 پیش‌بینی شده است. شواهد حاصل از برآورد مدل نشان داد، رشد اقتصادی، تراز حساب جاری، تراز حساب سرمایه، نرخ سود حقیقی و بدهی‌های بلندمدت خارجی اثر منفی و کسری بودجه، سطح ریسک گریزی، رانت ارزی و بدهی‌های کوتاه‌مدت خارجی اثر مثبت و معناداری بر احتمال وقوع بحران ارزی در ایران دارد. همچنین مدل برآوردی از پیش‌بینی‌های برون نمونه‌ای نسبتاً مطلوبی برخوردار است

risk preferences and currency crisis in the iran’s economy- markov switching approach

the currency crisis is a phenomenon that has been widespread in recent years in iran’s economic and political meetings. regardless of the political effects of this phenomenon, the occurrence of the currency crisis with increasing uncertainty will lead to undesirable effects on the economic structure of the country. the conversion of assets into foreign currency, capital outflows and the dollarization of the economy is only part of the consequences of the currency crisis. therefore, in this study, using the quarterly data from spring 2002 to winter 2017 and using the markov switching model, the currency crisis in iran has been modeled. then, based on the estimated coefficients of the model, the currency market pressure index during the spring of 2018 to the fall of 2021 has been predicted. evidence from model estimation showed that economic growth, current account balance, capital account balance, real interest rate and long-term foreign debt have a negative effect and budget deficit, risk aversion level, foreign exchange rent and short-term foreign debt have a positive and significant effect on on the likelihood of a currency crisis in iran. the estimation model also has a relatively good out-of-sample predictions.