اثر جایگزینی درآمد نفت با مالیات بر رفاه طول عمر با تاکید بر نقش نهادهای حاکمیتی (الگوی نسل‌های همپوشان)

بهبود کیفیت نهادهای کشور با جذب سرمایه گذاران، به ارتقاء سطح رشد، توسعه و رفاه‌ اقتصادی منجر می‌شود. با این وجود این مسئله مطرح است که بهبود کیفیت نهادی در کشور در حال‌توسعه متکی به درآمد حاصل از فروش منابع نفت، همچون ایران، چه تاثیری بر رشد و رفاه اقتصادی دارد. به دلیل بین نسلی بودن درآمدهای حاصل از سرمایه های طبیعی، عدالت حکم میکند که بهره‌برداری از این منابع با توجه به حقوق بین نسلی صورت گیرد. از طرفی به دلیل تاثیرپذیری قیمت نفت از تصمیمات سیاستی سایر دولت ها، کشورهای نفت خیز در پی یافتن درآمدهای جایگزین مناسب هستند. یکی از موجه ترین منابع درآمدی دولت برای جایگزینی با فروش منابع‌طبیعی، درآمد مالیاتی است. هدف مقاله حاضر تحلیل اثر جایگزینی درآمد نفت با مالیات بر رفاه طول‌عمر در ایران، با توجه به کیفیت نهادها است. بنابراین الگوی اثر درآمد نفت بر شاخص های نهادی حکمرانی‌خوب، به روش حداقل‌مربعات‌پویا طی سال‌‌های 1396-1375 برآورد و رابطه ای به شکل u معکوس بین سهم درآمد نفت از تولید با شاخص های نهادی، و رابطه مستقیم بین سهم درآمد مالیات از تولید با آن‌ها نتیجه گرفته شد. سپس اثر شاخص های نهادی بر رفاه طول‌عمر در قالب الگوی نسل های همپوشان و به روش معادلات به ظاهر نامرتبط برآورد شد. نتایج نشان داد که برخی از شاخص های نهادی بر رفاه طول‌عمر اثر مثبت، برخی اثر منفی یا اثر معناداری نداشته اند. اجرای سناریوهایی برای جایگزینی درآمد نفت با مالیات نشان داد که با اختصاص بخشی از درآمد نفت به صندوق توسعه ملی و افزایش مالیات بر دستمزد، رفاه طول‌عمر افزایش می‌یابد.

The Effect of Replacing Oil Revenue with Tax Revenue on lifetime Welfare by Emphasizing on the Role of Governing Institutions (The model of Overlapping Generations)

Improving the quality of the institutions by attracting investors, will improve growth, development and welfare. However, it is questionable how the improvement of institutional quality in the developing country, which relies on oil resource’s revenue, such as Iran, impact on economic growth and welfare. Due to the intergenerational nature of revenues from natural resources, justice dictates that the exploitation of these resources be done in accordance with intergenerational rights. On the other hand, because oil prices are influenced by the other governments policy, oilrich countries are looking for alternative incomes. One of the justified sources to replace natural resources is tax revenue. The purpose of this article is to analyze the effect of replacing oil revenue with tax revenue, on lifetime welfare in Iran, with an emphasis on the institutions’ quality. So the threshold model of oil revenue’s effect on institutions, using the DOLS method over the period 1996:12017:1, Estimated. The results show that there is an inverse Ushaped relationship between the share of oil revenue from GDP with all institutions, and the direct relationship between the share of tax revenue from GDP with them. The effect of institutions on lifetime welfare was estimated using OLG Model and SURE method. Some of the institutions had positive, some had negative or no significant effect on lifetime welfare. Scenarios to replace oil with tax revenue show that if reduced oil revenues in the state budget were deposited with the National Development Fund and be replaced by higher wage taxes, lifetime welfare will increase