تخمین اثر بازگشتی به تفکیک صنایع سنگین و سبک ایران با افزایش درون‌زای کارایی انرژی

یکی از چالش های اقتصاد ایران، مصرف فزاینده انرژی است. بهبود کارایی انرژی به عنوان ابزاری غیرقیمتی، یکی از سازوکارهای مقابله با روند فوق الذکر است اما اثر بازگشتی پدیده‌ای اقتصادی است که وقوع آن باعث کاهش کامل یا ناقص ذخیره انتظاری انرژی ناشی از بهبود کارایی می شود. برآورد اثر بازگشتی در کنار برخورداری از توجیهات اقتصادی، می تواند برای سیاستگذاران در راستای اتخاذ تصمیم های آگاهانه یاری رسان باشد. در این مقاله با مدلسازی درونزای بهبود کارایی انرژی، اثر بازگشتی صنایع به تفکیک صنایع سنگین و سبک برای دوره زمانی 13741398 با روش داده‌های پانل برآورد گردید. نتایج برای دوره مورد بررسی حاکیست که اولاً صنایع سنگین و سبک ایران برخوردار از زیان‌های ناشی از مقیاس هستند اما در عین حال افزایش عوامل تولید باعث افزایش تولیدات این صنایع می‌شود. ثانیاً بهبود کارایی انرژی در صنایع سنگین و سبک ایران دارای فرآیند &فراموشی حین کار& است. ثالثاً متوسط اثر بازگشتی صنایع سنگین برابر با 3.127 درصد و همین رقم برای صنایع سبک برابر با 1.711 درصد است. قابل ذکر است که سهم جزء تولیدی اثر بازگشتی هم برای صنایع سنگین و هم برای صنایع سبک بیشتر از سهم جزء جانشینی بوده و به ترتیب برابر با 79.6 % و 93.4 % است.

Estimating the Rebound Effect of Heavy and Light Industries in Iran with Increasing Endogenous Energy Efficiency

One of the biggest challenges of Iran’s economy is highenergy consumption along with highenergy intensity. Improving energy efficiency as a nonprice tool is one of the most important ways to deal with above phenomenon, but rebound effect is an economic event whose presence causes a complete or incomplete reduction of expected reserves due to improved energy efficiency. Estimating rebound effect, in addition to having economic justifications, can also help economic policymakers to make informed decisions. In the present paper, by endogenous modeling of energy efficiency improvement, rebound effect of the Iran’s industrial (manufacturing) activities by heavy and light industries for period 13741398 was estimated. The results show that average rebound effect of heavy industries in period under study is equal to 3.127 percent and the same figure in same period for light industries is equal to 1.711 percent. It is noteworthy that the share of output component of rebound effect for both heavy and light industries is higher than the share of substitution component and is equal to 79.6% and 93.4%, respectively.