آزمون فرضیه درون‌زایی عرضه پول پست ‌کینزین در اقتصاد ایران

در دیدگاه متعارف اقتصاد، عرضه پول به صورت برونزا توسط بانک مرکزی تعیین می شود. به طوری که بانک مرکزی با ایجاد پایه پولی باعث افزایش وام و سپرده بانکی شده و به تبع آن  خلق پول به طور گسترده اتفاق می افتد. این دیدگاه توسط پست کینزین ها به چالش کشیده شده است. طبق نظریه پست کینزی، نقطه شروع خلق پول، اعطای وام توسط بانک های تجاری است که باعث ایجاد سپرده های بانکی جدید شده و متعاقب آن حجم ذخایر افزایش می یابد و منجر به عرضه پول به صورت گسترده می شود بنابراین عرضه پول درون زا است. تحقیق حاضر به آزمون نظریه پست کینزی در اقتصاد ایران پرداخته است. برای انجام این تحقیق از داده های 1396-1357 استفاده شده است. تجزیه و تحلیل ها با استفاده از آزمون علیت گرنجری و آزمون والد انجام شده است. نتایج نشان داد که هم وام های بانکی و هم سپرده های بانکی علت پایه پولی هستند و جهت علیت از پایه پولی به سمت وام ها و سپرده های بانکی مورد تایید قرار نگرفت. بنابراین فرضیه درون زایی پایه پولی پست کینزی در اقتصاد ایران تایید شد. نتایج همچنین نشان داد که وام های بانکی و سپرده های بانکی به طور مشترک علت عرضه گسترده پول هستند. در نتیجه فرضیه درون زایی گسترده پول پست کینزی در اقتصاد ایران تایید شد. با توجه به نتایج، جهت مدیریت حجم پول و نقدینگی در اقتصاد ایران، بازنگری در سیاست های پولی با لحاظ درون زایی عرضه پول پیشنهاد می شود.

Testing the endogenous hypothesis of postKeynesian money supply in the Iranian economy

In the conventional view of economics, the money supply is determined exogenously by the central bank. So that by creating a monetary base, the central bank has increased bank loans and deposits, and as a result, money creation is widespread. This view has been challenged by the Post Keynesian. According to Post Keynesian theory, the starting point for money creation is lending by commercial banks, which creates new bank deposits, which in turn increases the volume of reserves, leading to a massive money supply, so the money supply It is endogenous. The present study examines post Keynesian theory in the Iranian economy. To conduct this research, 19782017 data have been used. Analyzes were performed using Granger causality test and Wald test. The results showed that both bank loans and bank deposits are the cause of the monetary base and were not approved for causation from the monetary base to bank loans and deposits. Therefore, the hypothesis of postKeynesian monetary base endogeneity in the Iranian economy was confirmed. The results also show that bank loans and bank deposits are the common cause of large money supply. As a result, the hypothesis of widespread endogenous postKeynesian money in the Iranian economy is confirmed. According to the results, in order to manage the money supply and liquidity in the Iranian economy, a review of monetary policy in terms of endogenous money supply is proposed