بررسی اثر عوامل موثر بر توزیع درآمد در مناطق شهری استانهای ایران: رویکرد پانل کوانتایل

هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر توزیع درآمد در مناطق شهری 30 استان ایران در بازه زمانی 1385-1398 می باشد. برای محاسبه شاخص توزیع درآمد از سه شاخص ضریب جینی، ضریب جینی تعمیم‌یافته با تاکید بر نقش فقرا و ضریب جینی تعمیم‌یافته با تاکید بر نقش ثروتمندان استفاده‌شده است. همچنین به‌منظور بررسی عوامل موثر بر توزیع درآمد دو مدل در نظر گرفته‌شده است. در مدل اول اثر نسبت درآمدهای مالیاتی و هزینه های دولت به تولید ناخالص داخلی، درآمد سرانه و مربع آن و شاخص توسعه مالی بر توزیع درآمد برآورد شده است. در مدل دوم نیز در کنار سایر متغیرها به بررسی اثر نسبت مالیات های مستقیم و غیرمستقیم به تولید ناخالص داخلی و نسبت هزینه های جاری و عمرانی به gdp بر توزیع درآمد پرداخته‌شده است. وجه تمایز کار فوق در کنار بررسی جامع عوامل موثر بر توزیع درآمد، استفاده از شاخص های مختلف توزیع درآمد می باشد که به سیاست‌گذاران کمک می کند تا سیاست های توزیع درآمد را بر اساس اهداف و اولویت های خود نسبت به فقرا و ثروتمندان تنظیم کنند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد، افزایش نسبت مالیات به gdp با تاکید بر مالیات‌های غیرمستقیم در مناطق شهری استان‌های کشور باعث بهبود توزیع درآمد گردیده و افزایش نسبت هزینه های جاری دولت به gdp، موجب وخامت توزیع درآمد در مناطق شهری استان های ایران به‌خصوص در بین ثروتمندان شده است. همچنین تفکیک اثرات هزینه‌های جاری و عمرانی دولت نشان می‌دهد، علی‌رغم اثر نامطلوب هزینه‌های جاری بر توزیع درآمد در مناطق شهری، هزینه های عمرانی به بهبود توزیع درآمد در اغلب دهک‌های توزیع درآمدی کمک می کند. در نهایت نتایج این مطالعه فرضیه کوزنتس در مناطق شهری ایران را تایید نکرد. همچنین افزایش درآمد سرانه بر توزیع مناسب درآمد اثر مثبت داشته و توسعه مالی منجر به بهبود توزیع مناسب درآمد در میان دهک‏ها خواهد شد.‏

Investigate the Effect of Effective Factors on Income Distribution in Urban Areas of Iran’s Provinces

The purpose of this study is to investigate the factors affecting income distribution in urban areas of 30 provinces of Iran during the period 20062020. To determine the income distribution index, we use three indices of the Gini coefficient, generalized Gini coefficient with emphasis on the role of the poor, and generalized Gini coefficient with emphasis on the role of the rich. Also, two models have been considered to investigate the factors affecting income distribution. In the first model, the effect of tax rates, government expenditures, GDP per capita, its square and financial development index on income distribution are examined. In the second model, along with other variables, the effect of the ratio of direct and indirect taxes to tax revenues and the ratio of current and development payment to GDP on income distribution are s examined. The distinctive feature of this work, along with a comprehensive study of the factors affecting income distribution, is the use of different indicators of the income distribution. This issue is helped policymakers set of income distribution policies to their goals and priorities for the rich and the poor. The results of this study show that increasing the tax to GDP ratio by emphasizing indirect taxes in urban areas of the provinces has improved income distribution and increasing the ratio of current government expenditures to GDP has worsened income distribution in urban areas. Iranians, especially among the rich. In addition, the separation of the effects of government current and development expenditures shows that despite the adverse effect of current expenditures on income distribution in urban areas, construction expenditures help to improve income distribution in most income distribution deciles. Finally, the results of the present study, while not confirming the Kuznets hypothesis in urban areas of Iran, indicate the positive effect of increasing per capita income on proper income distribution and improving the desired distribution with financial development if there is a relative situation of income distribution.