تلفیق الگوی برنامه ریزی آرمانی چی‌بی‌شف و فوکوس-لاس جهت تعیین برنامه زراعی

بخش کشاورزی نقش اساسی و زیر بنایی در اقتصاد ملی هر کشوری دارد. امروزه متد هایی که برای تعیین الگوی کشت توام با ریسک برای محصولات زراعی بکار می روند، اغلب در جهت افزایش رفاه کشاورزان و حداکثر سازی سود آنها قدم بر می دارند. در مطالعه حاضر، هدف تدوین الگوی بهینه کشت محصولات کشاورزی در شرایط ریسکی در منطقه سیستان در استان سیستان و بلوچستان براساس داده های مقطعی 96-1395می باشد. برای این منظور، از مدل تلفیقی برنامه ریزی آرمانی چی بی شف و مدل فوکوسلاس شد. نتایج نشان داد که در زمین های بیش از 3 هکتار مقدار درآمد ناخالص، در مناطق زابل، زهک و هیرمند به ترتیب 1954567، 1324568 و 1245751 تومان و لاس در منطقه زابل و هیرمند به ترتیب 351254 و 253698.4 تومان در هکتار می باشد و این نتایج نشان دهنده این است که با افزایش سطح زیرکشت مزارع الگوهای تولید با چند محصول محدود را انتخاب می کنند و هرچه مزرعه کوچکتر شود برای کاهش ریسک درآمدی خود تنوع محصولات کشت شده را افزایش می دهد. از طرف دیگر با افزایش سطح زیرکشت مقدار مصرف آب کمتر شده و درآمدناخالص افزایش می یابد. در همه مزارع نمونه درآمد ناخالص بدست آمده بیش از نیاز خانوار برای نیازهای اولیه بوده و با استفاده از آن می تواند سرمایه گذاری بیشتری انجام دهد. پیشنهاد می گردد که با اجرای سیاست یکپارچه سازی مزارع کوچک در منطقه سیستان، درآمد ناخالص کشاورزان را افزایش داده و همچنین موجب استفاده بهینه از نهاده ها می شود.

Integration of Ideal Planning and FocusLas Model to Determine the Crop Plan

The agricultural sector plays an essential role in the national economy of each country. Today, methods used to determine the pattern of crop rotation with crop risk are often used to increase farmers’ wellbeing and maximize their profits. In the present study, the aim of developing an optimal model of cultivating agricultural crops in risk conditions in Sistan province, Sistan and Baluchestan province, is based on the cross sectional data of 20162017 years.  For this purpose, the integrated model of goal programmin and the FocusLoos model was developed. The results showed that in the lands of more than 3 hectares, the gross income in Zabol, Zahak and Hirmand regions was 1954567, 1324568 and 1245751 tomans, and Loss in Zabol and Hirmand region, respectively, were 351254 and 253698.45 USD per hectare, respectively And these results indicate that by increasing the area of aquaculture, farms will select production patterns with a few limited products, and the smaller the farm, the greater the variety of cultivated products will be to reduce the income risk. In all sample farms, the gross income earned is higher than the household’s needs for basic needs and can make more investment with it. It is suggested that by implementing the policy of integrating small farms in the Sistan region, it will increase the gross income of farmers and also make optimal use of inputs.