ارزیابی پیشنهاد تغییر مالیات بر درآمد شخصی با توجه به ویژگی های خمس: رویکرد تعادل عمومی قابل محاسبه

اصلاح نظام مالیاتی همواره از دغدغه‌های اصلی اقتصاددانان بوده و از چالش‌های مهم سیاست‌گذاران است. از دغدغه‌های نظام مالیاتی ایران توجه به پرداخت‌های واجب شرعی (خمس) و خیرات به منظور ترغیب مردم و کاهش بار مالیاتی است. یکی از پیشنهادها جایگزینی خمس به جای مالیات‌های متناظر بر درآمد است. خمس ساختاری همانند مالیات بر مجموع درآمد با نرخ یکنواخت دارد. در این تحقیق آثار اقتصادی این پیشنهاد ارزیابی می‌شود. ارزیابی پیشنهادهای مالیاتی غالباً با انجام شبیه سازی‌هایی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. تحقیق حاضر پیشنهاد تغییر ساختار مالیات بر درآمد شخصی در ایران با ویژگی‌های خمس (یکسانی نرخ و اعمال آن بعد از مصرف) را با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا و ماتریس حسابداری اجتماعی 1390 ارزیابی می‌کند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد پس انداز خانوار طی یک دوره 30 ساله کاهش یافته و در عین حال مصارف شخصی یا خانوار افزایش می‌یابد و به عبارتی مصرف زمان حال ترجیح دارد. علی رغم اثر افزایشی مصرف، کاهش پس انداز، کاهش سرمایه گذاری را در پی داشته و نهایتاً تولید ناخالص داخلی کاهش خواهد یافت.

Assessment of the Proposal to Change the Personal Income Tax due to the Features of Khums: Computable General Equilibrium Approach

The reform of the tax system has always been a major concern for economists as well as a major challenge for policymakers. One of the main priorities of the Iranian tax system is to delve into consideration of obligatory religious payments (Khums) and charity in order to persuade people to pay taxes as well as to reduce tax burden. One of the suggestions have been offered in this field is to substitute Khums for the corresponding income taxes. Khums has a structure the same as tax on total income with a flat rate. In the present contribution, the economic effects of this suggestion were evaluated. The assessment of tax proposals is often studied by performing simulations. The present study evaluated and asserted the suggested changes in the personal income tax structure in Iran with the features of khums (rate unionization and its postconsumption) via the Dynamic Computable General Equilibrium Model and the Social Accounting Matrix 1390 (2011). The outcomes of the present study showed that the household savings have been declined over a 30year period, while household consumption and expenses have increased at the same period of time. In other words, current consumption is preferable rather than saving for the future.  In spite of increasing consumption, reduction in saving has resulted in lower investment, which ultimately it would cause a decrease in GDP.