بررسی ‌‌رابطه‌ پویایی رشد پول و تورم درایران: یک تحلیل اکونوفیزیک از رابطه مقداری پول

در تحقیق حاضر، با ارائه روش موجک و تحلیل همدوسی به تبیین مجدد ارتباط میان رشد پول (پایه پولی و نقدینگی) و تورم در اقتصاد ایران پرداخته شد، بدین منظور با استفاده از داده‌‌های دردسترس فصلی (1396-1361) همدوسی متغیرهای مزبور در افق‌های زمانی متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد، در بررسی ﺭﺍﺑﻄه‌‌‌‌‌‌‌‌ﻱ ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻭ ﺗﻮﺭﻡ، ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی پولی شکل‌گرفته بر اساس تغییرات نقدینگی ﻧﺘﻴﺠﻪ‌ﻱ ﻗﺎﺑﻞملاحظه‌ای ﺑﺮﺗﻮﺭﻡ نداشته است. اما رشد پایه پولی درمیان‌مدت و بلندمدت رابطه مستقیم با تورم داشته و بیشتر از متغیر نقدینگی نظریه مقداری پول را در ایران توجیه می‌کند، لذا بنظر می‌رسد ﺩر ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ تغییر عامل نقدینگی ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻧﻤﻲﺁﻳﺪ. اما نتایج در مورد پایه پولی نشان می‌دهد که در میان‌مدت و بلندمدت تاثیر قابل ملاحظه‌ای در سیاست‌های پولی و تورم خواهد داشت. به سخنی دیگر علیرغم اینکه مطالعه حاضر نشان می‌دهد، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت متغیرنقدینگی درونزا (عامل پس‌رو) است، اما بر اساس اطلاعات موجود، نمی‌توان فرضیه برونزایی پایه پولی در اقتصاد ایران را رد نمود، لذا در بلندمدت، برمبنای نظریه مقداری پول، عرضه پول ( بویژه پایه پولی) همچنان یک ابزار سیاستی قدرتمند دراختیار بانک مرکزی ایران است. با توجه به قابلیت‌های ویژه روش موجک در بررسی همزمان علیت کوتاه‌مدت و بلندمدت بین سری‌های زمانی متغیرها، نمی‌توان در همه‌ی افق‌های زمانی تورم را پدیده پولی دانست.

Investigating the Dynamic Relationship between the Money Growth and Inflation in Iran: An Econophysics Analysis of Quantity Theory of Money

In the current research, using the wavelet method and coherence analysis, it is tried to redefine the relationship between the growth of money (the monetary base and liquidity) and inflation in the economy of Iran. To this end, using the available seasonal data (19822017), the coherence of these variables is investigated in different time periods. Unexpectedly, the results indicate that in assessment of the relationship between liquidity and inflation, monetary policies based on liquidity changes has no significant impact on the inflation, but the growth of monetary base in the middle and long term has a direct relationship with inflation and this justifies quantity money theory in Iran more than liquidity variable. Therefore, it seems that, in the long run, the change in liquidity factor is not a suitable strategy for Iran’s economy, but in the case of the monetary base, the result is somewhat different and shows in the medium and long term it will have significant impact on monetary policy and inflation. In other words, despite the current study suggests the liquidity variable is endogenous (lag effect) in the short and middle term, but according to available information, one cannot rule out the exogenous hypothesis of the monetary base in the Iranian economy. So, in the long run, on the basis of quantity money theory, money supply (especially monetary base) is still a powerful policy tool owned by the Central Bank of Iran. It is important to note that with regard to special potential of wavelet method in which the simultaneous investigation of shortterm and longterm causality is done between time series of variables and the severity of the relationship between them, one cannot consider the inflation as a monetary phenomenon in all periods of times.