تحلیل چندسطحی از خودبیگانگی تحصیلی نوجوانان: نقش فرهنگ مدرسه و نیازهای روان‌‎شناختی اساسی

از خودبیگانگی، حالت انزوا از یک گروه یا فعالیتی است که انتظار می‌رود فرد در حالت عادی با آن گروه احساس همبستگی نموده یا با آن فعالیت درگیر شود. نوجوانانی که دچار از خودبیگانگی تحصیلی هستند، تبدیل به بزرگسالانی می‌شوند که از لحاظ اقتصادی و سیاسی منزوی بوده و در فقر زندگی می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی چندسطحی رابطه فرهنگ مدرسه، نیازهای روان‌شناختی اساسی و از خودبیگانگی تحصیلی نوجوانان بود. بدین منظور، 1029 نفر از دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر ارومیه با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده و به پرسش‌نامه‌های از خودبیگانگی تحصیلی، فرهنگ مدرسه و نیازهای روان‌شناختی اساسی پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار hlm استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که در سطح فردی نیازهای روان‌شناختی اساسی (خودمختاری، شایستگی و ارتباط) اثر منفی و معنی‌دار بر از خودبیگانگی تحصیلی دارند. در سطح مدرسه نیز اثرات روابط دانش‌آموزان و معلمان و فرصت‌های آموزشی بر متغیر وابسته منفی و معنی‌دار بود. اما روابط دانش‌آموزان و انتظارات هنجاری اثر معنی‌داری بر این متغیر نداشتند. به طور کلی یافته‌های پژوهش بر لزوم توجه به نقش عوامل چندسطحی در مطالعه از خودبیگانگی تحصیلی نوجوانان تاکید می‌کنند.

Multilevel analysis of adolescents' academic alienation: the roles of school culture and basic psychological needs

Alienation is the state or experience of being isolated from a group or an activity to which one should belong or in which one should be involved. Adolescents who are alienated often become adults who are socially alienated, who live in poverty, and who are politically powerless. The aim of current research was multi level analysis of the relationship between school culture, basic psychological needs and adolescents' academic alienation. 1029 high school students of Urmia city were randomly selected through multiphase cluster sling method and answered to academic alienation, school culture and basic psychological needs questionnaires. Using HLM software for data analysis, the findings revealed that in individual level basic psychological needs (autonomy, competence and relatedness) had negative and significant effect on academic alienation. In school level, the effects of students teachers relationship and educational opportunity on dependent variable were negative and significant. But the effects of students' relationships and normative expectations weren't significant. In general, research findings emphasize on multi level factors roles in studying academic alienation.