نظام نشانگرها برای سنجش آمادگی معلمی در دوره ابتدایی: یک مطالعه مرور نظام‌مند

نظام آموزشی در هرکشوری فراتر از توان، امکان و انگیزه‌‌‌های معلمانش توسعه نمی‌یابد. معلم، عامل اصلی اجرای برنامه‌‌های تربیتی در مدرسه است. هدف این مطالعه، شناسایی عوامل، ملاک‌ها و نشانگر‌های مناسب برای سنجش آمادگی معلمی در دوره ابتدایی است. بدین‌منظور مرور منظمی در پژوهش‌‌های پیشین در بازه زمانی 2000-2021 انجام شد و پایگاه‌‌های داده‌‌های علمی شامل پروکوئست، اریک، گوگل اسکالر، پایگاه مرکز داده‌‌های علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی و بانک اطلاعات نشریات کشور مورد جست‌وجو قرار گرفتند. پس از تدوین و اعمال ملاک‌‌های ورود و خروج و کنارگذاری مقالات نامتناسب با هدف پژوهش براساس بیانیه پریزما، 67 مقاله باقی‌ماند. نتیجه بررسی مقالات به شناسایی 191 نشانگر، 21 ملاک و 8 عامل اصلی منتهی شد. پس از دسته‌بندی یافته‌‌های مرحله مرور پیشینه، با مراجعه به کارشناسان در قالب مراحل فن دیمتل به عنوان یکی از انواع روش‌‌های تصمیم‌گیری گروهی بر اساس مقایسه‌‌های زوجی و قضاوت کارشناسان، میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری هریک از ملاک‌ها مورد محاسبه قرار گرفت؛ یافته‌ها بیانگر آن بود که 5 ملاک اول به ترتیب میزان تاثیرگذاری شامل استعداد تدریس، حساسیت اخلاقی، تعهد و مسئولیت‌پذیری، تربیت عقلانی اخلاقی و پژوهش‌محوری است و همچنین با حذف میزان تاثیرپذیری ملاک‌ها و محاسبه خالص میزان تاثیرگذاری، برترین ملاک‌ها به ترتیب شامل پیش نیاز‌های اساسی‌ معلمی، توانمندی‌‌های عمومی و برتر ذهنی، استعداد تدریس، ویژگی‌‌های نگرشی و عاطفی و مهارت‌‌های ارتباطی هستند. نتایج رتبه‌بندی‌ها نشان می‌دهد که ملاک‌‌های مربوط به عامل پیش‌نیاز‌های معلمی دارای بیشترین اثرگذاری هستند.

a system of indicators for assessing the teacher readiness in primary education: a systematic review

educational systems do not develop beyond the ability and motivation of their teachers. the teacher is the main factor in implementing educational programs in the school. the purpose of this study is to identify the factors, criteria and indicators for measuring teacher readiness in primary school. we conducted a systematic review in the period 2000-2021 and searched scientific databases including proquest, eric, google scholar, sid, ensani, and magiran. we analyzed 67 documents based on prisma criteria. the results of the analyses led to the identification of 191 indicators, 21 criteria and 8 main factors. in the next step, the effect of each criterion on each other was estimated using the dematel technique. findings indicated that the first 5 criteria with most impact, respectively, include teaching aptitude, moral sensitivity, commitment and responsibility, rational and ethical training and being research-oriented. also, by calculating the net impact, the top criteria include basic teacher prerequisites, general and superior mental abilities, teaching aptitude, attitudinal and emotional characteristics, and communication skills, respectively. the results of the rankings show that the criteria related to the teacher prerequisites factor have the greatest effect