مقایسه اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر مولفه‌های شایستگی اجتماعی- هیجانی و عملکرد تحصیلی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش‌های کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و یادگیری اجتماعی هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مولفه‌های شایستگی اجتماعی هیجانی و عملکرد تحصیلی کودکان بود. روش این مطالعه به شیوه‌ نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل نابرابر بود جامعه‌ پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر دوره‌ دوم ابتدایی شهر همدان در سال 98-1397 بود که 54 نفر از آنها، با شیوه‌ خوشه‌ای انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (18 نفره) و یک گروه کنترل (18 نفره) قرار گرفتند. ابتدا افراد گروه‌های آزمایش و کنترل مقیاس شایستگی‌های اجتماعی هیجانی ژو و‌ای (2012) و آزمون محقق ساخته عملکرد تحصیلی را در مرحله پیش‌آزمون تکمیل کردند. سپس افراد یک گروه آزمایش در 10 جلسه تحت آموزش روش کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و گروه آزمایشی دیگر در 18 هفته‌ (90 فایل صوتی) تحت آموزش روش یادگیری اجتماعی هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی قرار گرفتند و در گروه کنترل هیچ مداخله‌ای صورت نگرفت. بعد از اتمام آموزش همه گروه‌ها دوباره ابزار را در مرحله پس‌آزمون تکمیل کردند. نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که اثربخشی دو روش ذهن‌آگاهی بر افزایش مولفه‌های شایستگی اجتماعی هیجانی و عملکرد تحصیلی معناداری بود (p>0.01). اما تفاوت معناداری در اثربخشی دو روش مشاهده نشد (p>0.05). بر اساس این یافته‌ها می‌‌توان نتیجه گرفت که ذهن‌آگاهی می‌‌تواند به عنوان یک روش تاثیرگذار بر ارتقاء شایستگی‌های اجتماعی هیجانی و عملکرد تحصیلی در مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار بگیرد.

Comparison of the Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction and Mindfulness-Based Social-Emotional Learning on the Components of Social-Emotional Competence and Academic Performance

The aim of this study was to compare the effectiveness of mindfulnessbased stress reduction and mindfulnessbased socialemotional learning on the components of socialemotional competence and children’s academic performance. The method of this study was quasiexperimental with posttest pretest design with unequal control group. The study population consisted of male students of the second elementary school of Hamedan in 139798, that 54 students of whom were selected by cluster sampling method and were divided into two experimental groups (18 people) and a control group (18 people). First, students in the experimental and control groups filled the Zhou and Ee (2012) SocioEmotional Competence Scale and the researchermade academic performance test in the pretest stage. Then, one experimental group was trained in mindfulnessbased stress reduction method in 10 sessions and the other experimental group was trained in mindfulnessbased socialemotional learning method in 18 weeks (90 audio files) and the control group no received interventions. After completing the training, all groups completed the tool again in the posttest phase. The results of analysis of covariance showed that the effectiveness of two methods of mindfulness on increasing the components of socialemotional competence and academic performance was significant (p< 0.01). But no significant difference was observed in the effectiveness of the two methods (p> 0.05). Based on these findings, it can be concluded that mindfulness can be used as an effective method to promote socialemotional competencies and academic performance in primary schools.