نقش واسطه ای خودناتوان سازی در رابطه بین احساسات شرم و گناه و سازگاری تحصیلی

پژوهش حاضر در قالب یک مدل علی، پیشایندهای سازگاری تحصیلی را بررسی کرد. در این مدل احساسات شرم و گناه به عنوان متغیر برونزا، خودناتوان سازی متغیر واسطه ای و سازگاری تحصیلی متغیر درونزا بودند. شرکت کنندگان پژوهش حاضر 423 دانشجوی (141 مرد و 280 زن) مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های گرایش به شرم و گناه (کوهن و همکاران، 2011)، مقیاس خودناتوان سازی (جونز و رودوالت، 1982) و مقیاس سازگاری تحصیلی (بیکر و سریاک،1989) پاسخ دادند. به منظور بررسی مدل پژوهش از روش تحلیل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار amos استفاده شد. مدل در دو سطح اندازه گیری و ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های سطح اندازه گیری بیانگر آن بود که ساختار عاملی احساس گناه در فرهنگ ایرانی متفاوت از ساختار مورد نظر سازندگان ابزار است. یافته های روابط ساختاری، نشان داد که احساس گناه هم به طور مستقیم و هم از طریق خودناتوان سازی بیرونی سازگاری تحصیلی، را به شکل مثبت پیش بینی می کند. در خصوص احساس شرم نتایج بیانگر آن بود که این احساس با واسطه خود ناتوان سازی درونی به صورت منفی سازگاری تحصیلی را پیش بینی می کند. در مجموع یافته های پژوهش از یک سو بیانگر تفاوت در نیمرخ پیش بینی هیجانات در ارتباط با خود ناتوان سازی و سازگاری تحصیلی بود و از سوی دیگر بیانگر تفاوت میانجی گری دو نوع راهبرد درونی و بیرونی خود ناتوان سازی در پیش بینی سازگاری تحصیلی بود.

The Mediating Role of Self Handicapping in Relation between Shame and Guilt Feelings and Academic Adjustment

The present study examined the antecedents of academic adjustment as a causal model. In this model, feelings of shame and guilt were as exogenous variables, selfhandicapping as mediating variable, and academic adjustment as endogenous variable. The participants of this study were 421 (141 males and 280 females) undergraduate students of Shiraz University who were selected by multistage cluster sampling and completed the Shame and Guilt Inventory Questionnaire (Cohen et al. , 2011) , the SelfDisability Scale (Jones & Rhodewalt, 1982) and the Academic Adaptation Scale (Baker & Siryk, 1989). Structural equation analysis was performed by using Amos software to study the research model. The model was analyzed at two measurement and structural levels. The level of measurement findings indicated that the factor structure of guilt feeling in Iranian culture was different from that of instrument makers. The findings of structural relationships showed that feelings of guilt predicted academic adjustment positively both directly and through external selfhandicapping. Concerning the feeling of shame, the results indicated that this emotion predicted internal selfhandicapping negatively. In general, the findings of the study, on the one hand, showed the differences in emotion prediction profile with regard to selfhandicapping and academic adjustment, and on the other hand, the differences between mediation of the two types of internal and external selfhandicapping strategies in predicting academic adjustment.