تاثیر موافقت با عامّه در شناسایی «روایات تقیه فقهی»

در تاریخ اسلام با انحراف خلافت از خاندان وحی، اهل بیت‌‌‌‌‌d برای حفظ اسلام و احیای اندیشه‌ ناب تشیع،‌‌‌‌‌ ناگزیر به رعایت سیاست تقیه شدند؛ این سیاست در صدور احکام شرعی فرعی و فتوا جریان داشت. اگر چه در حالت کلی ائمهd‌ براساس حکم واقعی و بدون تقیه فتوا‌ می‌دادند، اما در کتب فقهی‌‌‌‌‌ موارد متعددی از روایات وجود دارد که بر اساس ضوابط فقهی و اصولی به تقیه حمل شده است. به این نوع از تقیه که در مورد احکام شرعی فرعی می‌باشد «تقیه فقهی» اطلاق می‌شود. روایات حاکی از تقیه فقهی نیز روایات تقیه‌ای فقهی نامیده می‌شود. با توجه به کثرت روایات تقیه‌ای فقهی و وجود تعارض بین این روایات، نگارنده در پی پاسخ به این سوال است که موافقت با مذهب عامه چه تاثیر و جایگاهی در شناسایی روایات تقیه فقهی دارد تا با شناخت آن‌ها فقیه بتواند ضمن حل تعارض بین این روایات، حکم واقعی را ازمنابع روایی استنباط نماید؟ لذا با بررسی متون روایی و مشاهده نمونه‌های زیادی از روایات تقیه‌ای و با روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه رسیده است که پذیرش تقیه فقهی از اقسام تقیه، اجتناب‌ناپذیر بوده به طوری که این نوع تقیه در تعارض روایات تقیه‌ای مشهود و یکی از شاخصه‌های مهم و تاثیرگذار در شناسایی روایات تقیه فقهی، موافقت با مذهب عامه می‌باشد، اگر چه برخی فقیهان مثل صاحب حدائق، برای این شاخصه تاثیر چندانی قائل نیستند.

the effect of agreeing with the public in identifying the narrations of jurisprudential taqiya

in the history of islam, with the deviation of the caliphate from the family of revelation, the ahl al-bayt (pbuh) were forced to follow the policy of taqiyya in order to preserve islam and revive the pure shiite thought. accordingly, just as they tried to observe the direction of taqiyyah politically and theologically, this issue was also important in issuing fatwas. although taqiyyah is one of the special conditions which is different according to the requirements of time and place, caliphs, companions, sects and religious sects, and in general, the imams (pbuh) gave fatwas based on the real rule and without taqiyyah, but there are several cases of narrations in jurisprudential books. which has been carried to taqiyyah according to the rules of jurisprudence and principles. and the narrations that indicate jurisprudential taqiyya are called jurisprudential taqiyya narrations. considering the multiplicity of jurisprudential taqiyya narrations and the existence of conflict between these narrations, the author seeks to answer the question of what is the effect and position of agreeing with the popular religion in identifying the jurisprudential taqiyya narrations so that by recognizing them the jurist can resolve the conflict between these do narrations deduce the real verdict from narration sources?