تاملی در مجازات‌های تبعی در حقوق کیفری ایران

گاه اهمیت جرم و یا شرایط مجرم به‌گونه‌ای می‌باشد که قانون‌گذار در کنار اجرای مجازات اصلی و تکمیلی با وضع مقرراتی، گونه‌ای دیگر از کیفرها با اثر محرومیت از برخی حقوق اجتماعی را ایجاد نموده که اجرای قهری این کیفرها از بعد حقوقی و اجرایی می‌تواند با چالش‌هایی روبرو شود. این مقاله باهدف بررسی چالش‌های مجازات‌های تبعی در حقوق کیفری ایران و سیر فرآیند تقنینی آن از نسخ مجازات‌های تبعی تا احیاء مجدد مجازات‌های تبعی، با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه رسیده است که؛ مجازات‌های تبعی دارای چالش‌های متعدد حقوقی و اجرایی می‌باشد که ازجمله آن‌ها می‌توان به غیرقابل تخفیف و تبدیل بودن مجازات‌های تبعی، محرومیت دائمی از برخی حقوق اجتماعی، نامساوی و غیرقابل انعطاف بودن مجازات‌های تبعی، طولانی بودن مدت رفع سوءپیشینه کیفری، عدم حذف از سجل قضایی، اعمال مجازات‌های تبعی پس از توقف کیفرهای سالب حیات و حبس ابد، عدم پیش‌بینی مرجع خاص در اتمام مجازات‌های تبعی، اعمال مجازات‌های تبعی بر اساس قانون لاحق، عدم اعمال مجازات‌های تبعی برای شخص غایب و عدم پیش‌بینی گذشت شاکی بعد از اجرای حکم اشاره نمود.

a reflection on subordinate punishments in the iranian criminal law

sometimes the importance of the crime or the circumstances of the offender is such that the legislator, in addition to enforcing the main and supplementary punishment by enacting regulations, has created other types of punishments with the effect of deprivation from some social rights. this article aiming to investigate the challenges of subordinate punishments in the iranian criminal law and its legislative process from the abolition of subordinate punishments to the revival of subordinate punishments, using library documents and resources by a descriptive and analytical method has reached the conclusion that subsequent penalties have numerous legal and administrative challenges, including irrevocability and irreducibility of subordinate punishments, permanent deprivation from some social rights, inequality and inflexibility of subordinate punishments, long period of elimination of criminal record, non removal from judicial record, application of subordinate punishments after stopping of life sentences and life imprisonments, non determination of a special source for completion of subordinate punishments, the application of subordinate punishments according to the subsequent law, non application of subordinate punishments for the absent person and non prediction of the plaintiff’s pardon after the execution of the sentence.