عناصر واجد تشدید و تخفیف در مجازات‏های اسلامی

آنچه قوانین متخذ از دین را از دیگر قانون‏ها متمایز می‏سازد، انطباق آن با برنامه‏ جامعی است که دین برای سعادت بشر فراهم آورده است. قانون مجازات اسلامی در عین اینکه متمرکز بر جنبه بازدارندگی و با اعمال مجازات همراه است، از این قاعده مستثنی نیست، ازاین‌رو اگر قانون مجازات از مبانی، اهداف و بسترهای صحیحی که شارع برای آن درنظرگرفته خارج شود، نه‏تنها هدف پیش‏گفته محقق نمی‏شود، بلکه حتی احتمال بروز نتیجه عکس، منتفی نیست. در پژوهش، حاضر عواملی که باید هنگام صدور حکم لحاظ شود مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته‏است. بدیهی است که اِعمال این عوامل می‏تواند حکم را با تخفیف و یا تشدید همراه سازد. عواملِ مسبب تخفیف خود به دو گونه شخصی و نوعی تقسیم می‏شود. این تقسیم‏بندی برای تشدید مجازات نیز صادق است. اعمال عوامل تخفیف یا تشدید مجازات، موجب ایصال قانونگذار به اهدافی چون بازدارندگی، تهذیب و تادیب بزهکاران و فراهم‏آوردن شرایطی مطلوب برای فرد و جامعه در رسیدن به سعادت می‏شود. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی این عناصر براساس منابع معتبر فقهی و با روشی توصیفی‌‌تحلیلی سعی داشته تا عناصر فوق‏الذکر را احصاء و پس از تفکیک، به صورت مدلل معرفی و توصیف نماید.