بررسی فقهی نسب جنین اهدایی

اهدای جنین به زوجین نابارور یکی از روش‌های جدید درمان ناباروری است. در این روش، نخست اسپرم و تخمک زوجین گرفته می‌شود و در محیط آزمایشگاه لقاح صورت می‌گیرد. پس از لقاح و شروع تقسیم تا مرحله هشت سلولی، جنین حاصل به رحم زن متقاضی جنین منتقل می‌شود و در رحم زن متقاضی به رشد خود ادامه می‌دهد. چنین کودکی پس از تولد دارای دو مادر و در برخی موارد دارای دو پدر خواهد بود، زیرا از یک‌سو زن و مرد صاحب اسپرم و تخمک، پدر و مادر حقیقی کودک به شمار می‌آیند که منشاء تکون او هستند و به لحاظ ژنتیکی نیز فرزند متعلق به آنان است، از سوی دیگر، نقش زوجین دریافت‌کننده به ویژه زن دریافت‌کنندۀ جنین در پرورش و تکامل جنین را نباید از نظر دور داشت و به این زن به چشم بیگانه نگریست. قانونِ نحوۀ اهدای جنین به زوجین نابارور(مصوب 1382) ضمن مجاز شمردن روش اهدای جنین، صرفاً به وظایف و تکالیف زوجین اهداء‌‌گیرنده جنین اشاره می‌کند و مقرر می‌دارد: «وظایف و تکالیف زوجین اهداء‌‌گیرنده جنین و طفل متولد شده از لحاظ‌ نگهداری و تربیت و نفقه و احترام نظیر وظایف و تکالیف اولاد و پدر و مادر است». بنابراین قانون مذکور دربارۀ نسب، مقرره‌ای پیش‌بینی نمی‌کند. این مقاله با توجه به اهمیت نسب جنین اهدایی و وابستگی سایر حقوق به آن صرفاً به موضوع نسب پدری و مادری جنین اهدایی می‌پردازد.