فرآیند ناتمام دولت ـ ملت‌سازی و از رشد ماندگی همگرایی منطقه‌ای در خلیج فارس
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
سینائی وحید
|
|
منبع
|
دولت پژوهي - 1395 - دوره : 2 - شماره : 5 - صفحه:29 -62
|
|
چکیده
|
خلیج فارس بسیاری از ویژگی های یک منطقه را داراست. با این وجود نه‌تنها میزان همکاری کشورهای واقع در آن محدود و همگرایی میان آن ها رشد نایافته باقی مانده؛ بلکه تنها در چهار دهه‌ی گذشته در آن چهار جنگ خانمان سوز، بحران های عمیق و اختلافات حاد منطقه ای روی داده است. منشا بحران ها و تعارض های موجود در منطقه خلیج فارس در سطوح متفاوتی قابل بررسی و شناخت هستند. یکی از این سطوح، چالشهای داخلی یا ملّی و از مهم ترین آنها چالش دولت ملّت‌سازی در میان کشورهای این منطقه است. ساختارهای ایلی، قبیله ای و قومی قدرتمند مهم ترین مانع شکل‌گیری ملّت و برپایی و نفوذ نهادهای دولت جدید در این جوامع بودهاند. دولت ـ ملّت‌سازی و برقراری و پذیرش حاکمیت ملّیِ شهروندان برابر و هم‌شان در یک واحد جغرافیایی فرآیندی است که در سطح یک کشور روی می دهد؛ اما پیامدهای آن مرزهای ملی را درنوردیده، روابط کشورها را به‌ویژه با همسایگان و واحدهای سیاسی موجود در یک منطقه تحت تاثیر قرار می دهد. از این‌رو نمونه های موفق همگرایی منطقه ای در مناطقی روی داده اند که دولت های ملّی، مدرن و ملت به‌مثابه اجتماع شهروندان در آنها تشکیل و تکامل یافته اند. بنابراین شهروندی از مولفه های اساسی در روند ملت‌سازی و پذیرش این حق متضمن برقراری سه نوع حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی است. در این مقاله به تاثیر فرآیند ناتمام دولت ـ ملّت‌سازی بر همگرایی منطقه ای در خلیج فارس پرداخته شده و نشان داده می شود گسترش همکاری و رشد همگرایی در این منطقه نیازمند تکامل فرآیند دولت ـ ملّت‌سازی در همه کشورهای منطقه می‌باشد.
|
|
کلیدواژه
|
خلیج فارس، دولت ـ ملّت‌سازی، ناسیونالیسم، حکومت های خاندانی، همگرایی ملی، همگرایی منطقه ای
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
sinaee@um.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|