تاثیر عملکرد قوه قضائیه در بازتولید اعتماد سیاسی در ایران

اعتماد سیاسی موجب حمایت سیاسی شهروندان از حکومت‌ها، ثبات سیاسی نظام و کارآمدی سیاسی دولت می‌شود، در حالی‌‌ که پژوهش‌های متعددی در سال‌های اخیر نشان داده‌اند که سطح اعتماد سیاسی در ایران کاهش یافته است. برای بازتولید اعتماد سیاسی دو رویکرد وجود دارد، رویکرد جامعه محور و نهاد محور. در رویکرد جامعه محور بنیادهایی مانند کیفیت تشکل‌های اجتماعی نقش پررنگی در بازتولید اعتماد دارند، در عوض در رویکرد نهادی، این نهادهای رسمی هستند که نقش پررنگ‌تری را ایفا می‌کنند، نهادهایی مانند آموزش، بهداشت، پلیس و نهاد دادرسی. هدف این پژوهش بررسی اثر عملکرد دستگاه قضایی بر اعتماد سیاسی در ایران است.  چارچوب نظری پژوهش از تلفیق نظریه رابینسون-عجم اوغلو و نظریه اعتماد نهادی روثستاین ساخته شده است. داده‌های این پژوهش از طریق انجام مصاحبه‌های عمیق با حقوق‌دانان گردآوری شده‌اند. این داده‌ها با روش تحلیل مضمون و همچنین روش ردیابی فرآیند تحلیل شده‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که، «وجود ضعف در کادر متخصص»، «وجود فساد»، «تحدید استقلال در قوه قضائیه» و «ضعف ساختاری در قوه قضائیه» سبب ایجاد اختلال در دادرسی‌های سریع و منصفانه شده است، اختلال در دادرسی سریع و منصفانه نهاد قضاوت را از دایره فراگیر بودن دور می‌کند که این وضعیت از دلایل کاهش اعتماد سیاسی در ایران است. نتیجه پژوهش موید فرضیه پژوهش مبنی بر وابستگی بازتولید اعتماد سیاسی به کیفیت نهاد قضاوت است.

the judiciary’s performance effect on the reproduction of political trust in iran

introductionthis study aimed to examine the effect of the judiciary’s performance on the reproduction of political trust in iran. trust is essential because it enables individuals to make positive predictions about the behavior and performance of institutions in the future. citizens’ political trust hinges on whether they believe the government will deliver the desired results. if people feel that their problems will be addressed in the future by the performance of political institutions, their trust in the government will be maintained and reproduced. recent research indicates a relative decline in political trust among the iranians. a 2014 social capital survey commissioned by the national center for social monitoring of the ministry of interior revealed that only 24.2% of the population believed conditions would improve in the future, while 43.8% thought their situation would worsen. in contrast, the second group critiques the society-oriented approach for downplaying the role of the government in reproducing trust. they argue that the presence of inclusive, fair, and impartial institutions—such as the police, courts, and healthcare systems—plays a crucial role in reproducing trust. these institutions not only contribute to the reproduction of trust from political and social standpoints but also help establish and reinforce governmental authority. this research aligns closely with the approach that emphasizes the role of official institutions in reproducing political trust. specifically, it aimed to examine the impact of government institutions on political trust, focusing on the role of the judiciary, as a key judicial institution, in reproducing political trust. it seems there is a significant gap in the existing literature on the topic in iran. in this respect, the present study sought to evaluate the performance of the judiciary, a vital and influential institution, in building the public trust in the government in iran. the study addressed the following key question: what role does the judiciary play in the erosion of political trust in iran?materials and methodsthe present study used document analysis and field research methods. the field research involved conducting in-depth interviews with 10 senior lawyers of the judiciary, continuing until theoretical saturation was achieved. the data analysis process was conducted in two stages: thematic analysis and process tracing. in the first stage, thematic analysis was performed by initially coding the interview transcripts, which led to the identification of 216 basic themes. these themes were then refined through axial coding to identify 13 core concepts. in the final analysis, these core concepts were further grouped into four broader categories. in the next stage, the process tracing method was employed to examine the relationship between the quality of judicial performance and political trust.