>
Fa   |   Ar   |   En
   هویت‌سازی دولت‌خواهانه در کتاب‌های درسی براساس رویکرد شناختی  
   
نویسنده گلشاهی محمد مهدی ,احمدوند شجاع
منبع دولت پژوهي - 1403 - دوره : 10 - شماره : 38 - صفحه:203 -232
چکیده    هویت به عنوان مجموعه نگرش‌ها، ویژگی‌ها و روحیاتی است که فرد و جامعه را از دیگران متمایز می‌کند. لذا فصل ممیز افراد و جوامع از یکدیگر است. کانال‌های مختلفی در جامعه وظیفه هویت‌سازی و تقویت هویت را بر عهده دارند. از مهم‌ترین این کانال‌ها می‌توان به آموزش و پرورش اشاره کرد. نظام آموزش و پرورش از طریق آموزش‌های آشکار و پنهان از خلال کتاب‌های درسی اقدام به هویت‌سازی و اجتماعی کردن دانش‌آموزان می‌کند. بدین ترتیب، سوال این مقاله این است که هویت‌سازی در کتاب‌های درسی چگونه بر اساس رویکرد شناختی انجام شده است؟ نگارندگان پاسخ این سوال را از خلال بررسی و تحلیل سیاست دولت در حوزه کتاب‌های درسی به‌ویژه بررسی محتوای کیفی 13 کتاب مقطع ابتدائی شامل  فارسی، نگارش، هدیه های آسمانی، تعلیمات اجتماعی و تفکر و پژوهش در سه پایه چهارم، پنجم و ششم بررسی کرده است. لذا هدف مقاله شناسایی چگونگی بازنمایی هویت ملی در  کتاب‌های درسی و نقش آن در شکل‌دهی به ذهنیت دانش آموزان نسبت به هویت ملی است. روش مقاله تحلیل محتواست و با محور قرار دادن رویکرد شناختی به بررسی کتاب‌های درسی می‌پردازد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بازنمایی  هویت ملی در کتاب‌های درسی بیشتر بر جنبه‌های احساسی تاکید دارد و با استفاده از روایت‌های حماسی و هیجانی به بیان و تبیین مولفه‌های هویت ملی پرداخته است. نتیجه نهایی آن است که وجوه  شناختی و  فراشناختی هویت ملی در کتاب‌های دبستان به طور جدی مورد غفلت قرار گرفته و دولت باید رویکرد کتاب‌ها را از این منظر اصلاح کند.
کلیدواژه هویت‌سازی، هویت ملی، کتاب‌های درسی، رویکرد شناختی
آدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات, ایران, دانشگاه علامه طباطبائی, ایران
پست الکترونیکی shojaahmadvand@gmail.com
 
   identification of the government in textbooks based on the cognitive approach  
   
Authors golshahi mohamad mahdi ,ahmadvand shoja
  
Keywords identity formation ,national identity ,textbooks ,cognitive approach
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved