کاربست تئوری الیگارشی نوگرای ادوارد شیلز بر دوره پهلوی دوم (1357-1332)

حکومت پهلوی دوم تاکنون موضوع آثار بسیاری بوده است. اما در این میان پژوهش‌های کمتری به بحث درباره ماهیت و شکل نظام سیاسی این دوره پرداخته‌اند. حال با توجه به آنکه به باور برخی محققان، در این دوره توسعه اقتصادی در دستور کار حکومت بوده؛ می‌توان با تاکید بر مقوله نوسازی به بررسی شکل نظام سیاسی در این دوره از تاریخ معاصر ایران پرداخت. ادوارد شیلز از جمله متفکرانی است که از منظر توسعه و با تاکید بر توسعه سیاسی به دسته‌بندی نظام‌های سیاسی پرداخته است. شیلز نظام‌های سیاسی را به پنج دسته تقسیم می‌کند: دموکراسی‌ سیاسی، دموکراسی هدایت شده، الیگارشی نوگرا، الیگارشی تمامیت‌خواه و الیگارشی سنتی. بر این اساس، سوال پژوهش این است که کدام یک از انواع نظام‌های سیاسی را می‌توان با واقعیت‌های حکومت پهلوی دوم منطبق دانست؟ به نظر می‌رسد در چارچوب تقسیم‌بندی شیلز باید حکومت پهلوی دوم (13321357) را به مثابه یک الیگارشی نوگرا در نظر گرفت. بدین ترتیب پژوهش پیش‌رو تلاش می‌کند تا ضمن بیان ویژگی‌های‌ برجسته و شاخص نظام‌های الیگارشی نوگرا از منظر شیلز، واقعیت‌های حاکم در دوره پهلوی دوم (1332 1357) را با آن تطبیق دهد. کاربست این نظریه در این دوره تاریخی به خوبی می‌تواند نسبت و میزان همراهی و همگامی دیکتاتوری و نوسازی را در برهه‌هایی از تاریخ یک کشور و هزینه فایده آن نشان ‌دهد. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی بهره می‌برد و گردآوری داده‌ها در آن کتابخانه‌ای است.

Application of Edward Schills’ Modernist Oligarchy Theory to the Second Pahlavi Period (1978-1987)

The second Pahlavi state has been the subject for many works so far. But in the meantime, less research has discussed the nature and form of the political system of this period. Now that, according to some scholars, economic development has been on the government’s agenda during this period; by emphasizing the issue of modernization, the form of the political system in this period of contemporary Iranian history can be examined. Edward Schiles is one of the thinkers who has categorized political systems from the perspective of development and with an emphasis on political development. Schills divides political systems into five categories: political democracy, guided democracy, modernist oligarchy, totalitarian oligarchy, and traditional oligarchy. Accordingly, the research question is which type of political system can be considered in line with the realities of the second Pahlavi state? It seems that in the context of the division of Schiles, the second Pahlavi state (13721357) should be considered as a modernist oligarchy. Thus, this research, while expressing the salient features of modern oligarchic systems from Schiles’ point of view, tries to adapt the prevailing realities of the second Pahlavi period (13571332) to it. The application of this theory in this historical period can well show the ratio and degree of cooperation and accompaniment of dictatorship and modernization in some periods of a country’s history and its costbenefit. This research uses descriptiveanalytical method and data is collected in a library.