کنشگری‌ قانونی‌ و صلح‌آمیز در نافرمانی مدنی: «نافرمانی ‌مدنی» در نظریۀ ‌عدالت‌ جان‌ رالز

نافرمانی ‌مدنی در نظریۀعدالت جان‌رالز، کنش‌ اعتراض‌آمیز شهروندان نسبت به برخی از قانون‌ها و سیاستگذاری‌های ناعادلانه در حکومت‌های دموکراتیک با هدف اصلاح و یا تغییرآن، برپایۀ قانون اساسی از راه‌های خردمندانه و صلح‌آمیز است. رالز نافرمانی مدنی را بر بنیان‌های فلسفی اخلاقی استوار می‌سازد و ضمن توجیه آن برمبنای‌دواصل عدالت، نقش این کنش مدنی عاری از خشونت را مورد بحث قرار می‌دهد. او نافرمانی مدنی را به‌عنوان کنشی قانونی و اخلاقی موجه می‌داند، زیرا این اقدام در‌برابر بی‌عدالتی، ناکارآمدی اقدامات قانونی دیگر و با پذیرش برخی محدودیت‌های ناگزیر، به‌عمل درمی‌آید. این کنش برمدار گسترش آزادی‌ها، عقلانیت، واقع‌گرایی و اجماع هم‌پوشان شکل می‌گیرد. بدین‌سان، نافرمانی مدنی حرکتی دموکراتیک با هدف اصلاح پاره‌ای از قانون‌ها و ساختارها است و نمی‌تواند کنشی ستیزه‌جویانه باشد. ‌این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیل مفهومی و ارزیابی انتقادی براساس فلسفۀ تحلیلی، به‌تبیین و نقد موضوع نافرمانی مدنی در فلسفۀ سیاسی رالز می‌پردازد. برآیند این پژوهش آن‌است که اندیشه‌های رالز درمقام تعریف و تبیین اصول و ارکان فلسفی اخلاقی و نیز ترسیم دقیق مرزهای نافرمانی مدنی از کنشگری‌های ستیزه‌جویانه، دارای سازگاری منطقی و استحکام نظری است. در برابر، رهنمودهای عینی و عمل‌محور او دراین‌باره، در مواردی با ابهام‌ها و کاستی‎هایی همراه است. رالز در ارائۀ این رهنمود‌ها از روشی یگانه پیروی نمی‌کند.

Legitimate and Peaceful Activism in Civil Disobedience: An Explanation and Evaluation of “Civil Disobedience” in John Rawls’ Theory of Justice

Civil disobedience in John Rawls’ theory of justice is protesting actions of citizens against some unjust laws and policy making in a democratic governments. The objective of such actions is reform and change on the basis of a constitution through rational and peaceful manners. Rawls relied on civil disobedience on the philosophical and moral foundation and, while justifying it on the basis of two principles of justice, discusses the role of this nonviolent civil action. In his assessment, civil disobedience is justifiable as a legal and moral action, for this treatment confronts unjust, no efficient other lawful acts, and acceptance of some inevitable limitations. It is forming on the basis of expansion of liberties, rationality, and overlapping consensus. Hence Civil disobedience is a democratic movement and its objective is reform of some laws and structures; therefore it cannot be considered as militant actions. This research uses conceptual analysis and critical evaluation based upon analytic philosophy to explain and criticize the issue of civil disobedience in Rawls political philosophy. The outcome of this study is that Rawls’ thoughts as a means of defining and explaining the philosophical and ethical principles, as well as the precise drawing of civil disobedience boundaries from militant practices have the rational consistency and theoretical strength. Against this observation, his objective guidance and action in this regard are in some cases subject to ambiguities and shortcomings. Rawls does not follow a same method regarding such guidance.