تبیین رابطه ساخت سیاسی و توسعه سیاسی در دوران پهلوی اول براساس مدل برنارد کریک

توسعه سیاسی در معنای گسترش مشارکت و رقابت ایدئولوژیک در عرصه زندگی سیاسی، دست‌کم در سطح نخبگان، نیازمند تشکیلات، سازمان‌ها و وقوع تحولاتی در ساختار جامعه سنتی است. برنامه های نوسازی در دوره پهلوی اول زمینه تحولات سیاسی اجتماعی را فراهم آورد و تا اندازه ای شرایط برای رقابت سیاسی و مشارکت فراهم شد. اما پیدایش ساخت دولت مطلقه، مانع عمده ای بر سر راه گسترش مشارکت و رقابت ایجاد کرد و موجب بازتولید اقتدارگرایی گردید. این نوشتار می‌کوشد با تکیه بر متن مذاکرات مجالس ششم تا دوازدهم شورای ملی و با مبنا قرار دادن این امر که نوع دولت و نظام سیاسی ارتباط مستقیمی با تحقق یا عدم تحقق توسعه سیاسی دارد، مفهوم توسعه ‏سیاسی را در دوره پهلوی اول (1320-1304) مورد بررسی قرار دهد. نگارند‏گان با گزینش مدل «برنارد کریک»، به بازنمایی مفهوم توسعه سیاسی در متن مذاکرات مجالس شورای ملی این دوره و در پرتو توصیف بافتار تاریخی، پرداخته‌اند. بازخوانی متن مذاکرات براساس مدل کریک حکایت از آن دارد که ساخت دولت در کنار حضور مجلس فرمایشی که در موارد یازده‌گانه مدل مورد بررسی، بر مطلقه ‌بودن ساخت دولت صحه‌ می‌گذارد، می‌تواند به‌عنوان یکی از دلایل اصلی ناکامی توسعه سیاسی مورد توجه قرار گیرد.

The Relationship between Political Structure and Political Development in the First Pahlavi Period Based on Bernard Crick’s Model

Political development, in the sense of expanding partnerships and ideological competition in the political arena, at least at the elite level, requires institutions, organizations and developments in the structure of traditional society. In the first Pahlavi period the programs for the modernization created the field, provided social political developments and, to some extent, the possibility of political competition and participation was provided. But the emergence of an absolute government stabilized a major obstacle to expanding partnerships and competition and reproduced authoritarianism. This paper tries to rely on the text of the negotiations of the sixth to twelfth sessions of the National Assembly, and based on the fact that the type of government and political system is directly related to the realization or nonfulfillment of political development, the concept of political development in the first Pahlavi period (13201304) was assessed. By selecting the model of Bernard Crick , the authors have presented the concept of political development in the context of the negotiations of the National Assembly of this period and in the light of the description of the historical context. Revising the text of the talks based on the model of the Crick, it is argued that the construction of the government, along with the presence of the parliament, which, in the eleven cases of the model under consideration, confirms that the government is absolutism, can be considered as one of the main reasons for the failure of political development.