اردوغانیسم؛ پوپولیسم به مثابه «استراتژی سیاسی»

دستیابی حزب عدالت و توسعه به قدرت با چهره ای دموکراتیک و عمل گرا در فضای سیاسی ترکیه صدای جدیدی بود که موفق شد مسائل واقعی جامعه را در خود منعکس و نمایندگی کرده و مورد اقبال عمومی واقع شود. با این حال، از سال 2013 میلادی حزب حاکم عدالت و توسعه از یک حزب سیاسی شبه دموکراتیک محبوب به یک حزب پوپولیستی طردکننده، تبدیل شد، به نحوی که اغلب نظریه پردازان پوپولیسم، بسیاری از تحلیل گران مسائل ترکیه و همچنین نویسندگان رسانه های خبری برجسته مانند گاردین، بلومبرگ، نیویورک تایمز و فارین پالیسی، اردوغان و حزب او را «پوپولیست» نامیدند. با این وصف، پژوهش پیش رو می کوشد تا با بهره گیری از چارچوب نظری پوپولیسم، بویژه نظریات کسانی چون کورت ویلند، رابرت بار، کنت رابرتز و پاپاس، در قالب «پوپولیسم به مثابه استراتژی سیاسی» به این پرسش اصلی پاسخ دهد که در یک دهه اخیر علل گرایش اردوغان و حزب عدالت و توسعه به پوپولیسم چه بوده است و اردوغان چگونه از پوپولیسم در راستای تامین اهداف مورد نظر خود بهره جسته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد اردوغان در یک دهه گذشته با تکیه بر ابزارها و موقعیت های پوپولیستی مانند؛ وضعیت خارجی بازیگر سیاسی، جاذبه ضد تشکیلات، پیوندهای شخصی، بسیج سازمان نایافته و... از پوپولیسم به مثابه «پروژه ای سیاسی برای ساخت و حفظ قدرت» خود و حزبش به طرز هنرمندانه ای بهره گرفته است. رویکرد پژوهش، جامعه شناسی سیاسی، روش پژوهش کیفی، از نوع تبیین علی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و همچنین بهره گیری از منابع فضای مجازی است.

erdoğanism; populism as a political strategy

gaining power by the justice and development party with a democratic and pragmatic face was a new voice in turkey’s political environment which managed to reflect and represent the real issues of the society and be popular with the public. however, since 2013, the ruling justice and development party has transformed from a popular quasi-democratic political party to an exclusionary populist party; in a way that most theorists of populism, many analysts of turkish issues, as well as writers of prominent news media such as guardian, bloomberg, new york times and foreign policy, called erdogan and his party &populist&. accordingly, the current research, by using the theoretical framework of populism, especially the ideas of people like kurt wieland, robert barr, kenneth roberts, and pappas, in the form of &populism as a political strategy&, tries to answer this main question that what the causes of erdogan and the justice and development party’s tendency towards populism were in the last decade; and how did erdoğan utilize populism to achieve his desired goals? the findings show that, in the last decade, relying on populist tools and positions such as the foreign status of political actors, anti-establishment attraction, personal ties, unorganized mobilization, etc., erdogan has artistically used populism as a &political project to build and maintain power& for himself and his party. the research approach is political sociology, qualitative research method, causal explanation type and data collection method, library, and also using virtual resources.