هم‌افزایی تمامیت‌خواهی و خشونت دینی در جنبش‌های اجتماعی سلفی

گسترش افراطی گرایی و خشونت دینی در خاورمیانه، همزیستی مسالمت‌آمیز میان پیروان مذاهب در بخش‌هایی از این منطقه را به امر ناممکن تبدیل کرده است. خشونت دینی پدیده بشدت خطرناکی است که علاوه بر تحمیل هزینه‌های انسانی، هزینه‌های مالی فراوانی را نیز برجهان تحمیل می کند. خشونت و تروریسم اسلامی محصول قرائت‌های سلفی خاصی از دکترین های کلامی فِرّق خاص اسلامی است که توسط روحانیون رادیکال سنی در گذشته صورت‌بندی و در دوران معاصر احیا شده است. صورت‌بندی این قرائت ها به‌گونه‌ای است که آن‌ها را از اندیشه تهی و به ایدئولوژی تبدیل و زمینه را برای تمامیت‌خواهی و خشونت ورزی فراهم می آورد. به دلیل فقدان یا اندک بودن پژوهش در زمینه رابطه میان تمامیت خواهی و خشونت دینی در جنبش‌های سلفی، مقاله حاضر تلاشی است برای پر کردن خلا موجود در این زمینه. از این‌رو، پژوهش حاضر صرفاً بر روی مکانیزم هم افزایی تمامیت‌خواهی و خشونت دینی در این جنبش‌ها متمرکز است. در این نوشتار از چهارچوب نظری ماریو دیانی و کوئن برای تبیین جنبش‌های اجتماعی سلفی و همچنین نظریه ریشه های تمامیت‌خواهی هانا آرنت برای تبیین مکانیزم هم‌افزایی تمامیت خواهی و خشونت دینی استفاده شده است. داده های پژوهش به روش تحلیل اسنادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می دهد که تمامیت خواهی و خشونت دینی با تکیه بر بسیج حمایت توده ای در پشت یک ایدئولوژی که تغییرات اجتماعی رادیکال را تجویز می کند یکدیگر را تقویت و بازتولید می‌کنند. تمامیت‌خواهی ایدئولوژیک جنبش های دینی/ اجتماعی خاورمیانه زمینه را برای «غیریت سازی یا «دشمن سازی» فراهم و بدین ترتیب خشونت‌ورزی را مشروعیت می‌بخشد و زمینه برای تقویت و بازتولید دو جانبه تمامیت خواهی و خشونت دینی فراهم می شود.

The synergy of Totalitarianism and Religious Violence in Salafi Social Movements

The spread of extremism and religious violence in the Middle East has made peaceful coexistence between followers of religions in parts of the region impossible. Religious violence is a highly dangerous phenomenon that in addition to imposing human costs, also inflicts a lot of financial costs on the world. Islamic violence and terrorism are the product of certain Salafi readings of the theological doctrines of certain Islamic sects, formulated by radical Sunni clerics in the past and revived in the contemporary era. The formulation of these readings is such that it empties them of thought and turns them into ideology and provides the ground for totalitarianism and violence. Due to the lack or scarcity of research on the relationship between totalitarianism and religious violence in the Salafi movements, this article is an attempt to fill the gap in this area. Therefore, the present study focuses solely on the mechanism of the synergy of totalitarianism and religious violence in these movements. This paper uses the theoretical framework of Mario Diani and Cohen to explain Salafi social movements, as well as Hannah Arendt’s theory of the roots of totalitarianism to explain the synergistic mechanism of totalitarianism and religious violence. Research data were analyzed by documentary analysis. The findings show that religious totalitarianism and violence reinforce and reproduce each other by relying on the mobilization of mass support behind an ideology that prescribes radical social change. The ideological totalitarianism of religious/social movements in the Middle East provides the basis for &alienation or& hostility &and thus legitimizes violence, and provides the basis for the mutual strengthening and reproduction of totalitarianism and religious violence.