کُنش سیاسی مرجعیت دینی و فرایند صورت‌بندی دولت در عراق (پس از 2003)

پس از سقوط صدام در سال 2003، فضای سیاسی اجتماعی جدیدی در عراق شکل گرفت که در آن، بازیگرانی که پیش‌ازاین امکان کنشگری از آن‌ها سلب شده بود توانستند در فرایند شکل‌گیری دولت جدید نقش‌آفرینی کنند. درحالی‌که ایالات‌متحده و بازیگران همسو با آن تلاش می‌کردند فرایند صورت‌بندی دولت جدید را بر اساس رویکرد «دولت سازی از بالا» مدیریت کنند مرجعیت شیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و موثرترین بازیگران سیاسی اجتماعی عراق، از طریق کنشگری فعال خود این فرایند را در مسیر رویکرد «دولت سازی از پایین» قرارداد. ازآنجاکه در دوران جدید، بازتعریف جایگاه «مرجع» و کنشگری فعال آن، از فشارهای بافتاری و مطالبات فزاینده اجتماعی تاثیر پذیرفته است؛ این مقاله برای فهم چگونگی اثرگذاری نهاد مرجعیت بر صورت‌بندی دولت، ضمن تبیین فشارهای بافتاری، جایگاه «مرجع» به‌عنوان «کنشگر راهبردی» و «مرجعیت» به‌عنوان «نهاد غیررسمی» در عرصه سیاسی اجتماعی عراق را بررسی کرده است. برای پاسخ به سوال تحقیق، از منابع کتابخانه‌ای برای جمع‌آوری داده‌ها و از روش توصیفی تحلیلی برای تحلیل یافته‌ها بهره ‌گرفته‌شده است. مقاله حاضر با استفاده از ادبیات نهادگرایی و تعریف دولت به‌عنوان نهاد رسمی و مرجعیت به‌مثابه نهاد غیررسمی، درصدد تبیین چگونگی اثرگذاری‌ نهاد غیررسمی بر صورت‌بندی نهاد رسمی است.

Political Action of Religious Authority and the state Formation Process in Iraq (After 2003)

After the fall of Saddam in 2003, a new sociopolitical climate emerged in Iraq in which actors who had previously been barred from acting were able to play a role in the process of forming a new state.While the United States and its allies sought to manage the process of forming a new state based on the &topdown statebuilding& approach, the Shiite &Marja’&, as one of the most important and influential sociopolitical actors in Iraq, through its active activism On the path of the &bottomup statebuilding& approach.Since in the new era, redefining the position of &Marja’& and its active activism has been influenced by contextual pressures and increasing social demands, this article explains the position of &Marja’& as &explaining the contextual pressures of the institution of Marja’. Has examined the &strategic actor& and the Marja’ as an &informal institution& in the sociopolitical arena of Iraq. To answer the research question, library resources were used to collect data and descriptiveanalytical method was used to analyze the findings.Using the institutionalist literature and the definition of state as a formal institution and Marja’ as an informal institution, the present article seeks to explain how the informal institution influences the formation of the formal institution.