مطالعه تطبیقی -تاریخی تجربه انقلاب فرهنگی در ایران و چین از دیدگاه جامعه‌شناسی تاریخی

انقلاب فرهنگی در چین با محوریت مائو و هواداران وی آغاز گردیده، توسط کادرهای حزبی و ارتش سرخ به شیوه انقلاب از بالا اجرا و با مرگ مائو پایان یافته است. در انقلاب فرهنگی ‌ایران نوعی توافق بین امام ‌خمینی(ره) و نیروهای انقلابی وجود داشته، ادامه انقلاب فرهنگی پایایی بیشتری را از خود نشان داده و پس از رحلت امام(ره) نیز تداوم یافته است. این دو انقلاب فرهنگی دارای تفاوت‌ها و شباهت‌هایی هستند که شناخت آن‌ها برای فهم نحوه تداوم نظام اجتماعی متاثر از آن‌ها ضرورت دارد. هدف نگارندگان بررسی و توصیف تاریخیتطبیقی این تفاوت‌ها و شباهت‌هاست، بنابراین مطالعه می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد که چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان انقلاب فرهنگی در دو کشور ایران و چین وجود دارند؟ ویژگی‌های برجسته تجربه انقلاب فرهنگی در ایران و چین به شیوه کیفی مقایسه شده و توصیف مناسبی از نقاط تشابه و تفاوت دو انقلاب از نظر جامعه‌شناسی تاریخی به عمل می‌آید. گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی است و تلاش بر این بوده دیدگاه‌های مختلف در زمینه هر کدام از ویژگی‌ها مدنظر قرار گیرد. یافته‌ها نشان می‌دهد دو رخداد مورد مطالعه در فضای دانشگاهی دارای شباهت‌های شکلی و تفاوت‌های محتوایی بوده‌اند. انقلاب فرهنگی ‌ایران دارای الگوی تحولات مبتنی بر سنت ‌مذهبی، نگرش مثبت به دین، رفع کمبودهای آموزش مدرن، محرومیت‌زدایی، مقابله با توطئه ضدانقلاب، پیشگامی تشکل‌های دانشجویی، و حفظ معیارهای مطلوب شاخص‌های دانشگاهی بوده، ولی انقلاب فرهنگی چین با الگوی تحولات مادی‌گرایانه، دین ستیزانه، طرفداری از پرولتاریا، حذف رقبای سیاسی مائو، تمرکزگرایانه و با تغییر عمده در شاخص‌های آموزشی دانشگاهی مشخص شده است.

Comparativehistorical study of the experience of Cultural Revolution in Iran and China from historical sociology perspective

Cultural Revolution in China, initiated by Mao and his supporters, carried out by party cadres and the Red Army in a topdown revolutionary manner, and ended by Mao's death. In the Cultural Revolution of Iran was some agreement between Imam Khomeini and the revolutionary forces, This Cultural Revolution was more credible and continued after the founder of the Islamic Republic. These two cultural revolutions have differences and similarities that need to be understood in order to understand how the social system affected by them continues. Purpose of the authors is historicalcomparative study and describe of these differences and similarities, Study wants to answer the question of what are the similarities and differences between the Cultural Revolution in Iran and China? The salient features of Cultural Revolution experience in Iran and China have been compared in qualitative way and similarities and differences of the two revolutions has been described in historical sociology perspective. The information is documented, and different views on each of the features are attempted. Findings shows that the two studied events in the academic environment had formal similarities and content differences. Cultural Revolution of Iran has a pattern of changes based on religious tradition, a positive attitude towards religion, eliminating the shortcomings of modern education, dedeprivation, countering the counterrevolutionary conspiracy, pioneering student organizations, and maintaining the desired standards of academic indicators, but the Chinese Cultural Revolution with materialistic changes pattern, Antireligious, proproletarian, elimination of Mao's political rivals, centralism and a major shift in academic performance have been characterized.