بررسی تطبیقی انقلاب‌های تونس و مصر در بستر ناآرامی‌های عربی

با شروع دومینوی ناآرامی در سرزمین های عربی، تونس و مصر اولین دولت های عرب بودند که به عنوان خاستگاه و نقطه آغاز این طغیان ها دستخوش تحولات سیاسی و اجتماعی شدند. ناآرامی های مذکور در کشورهای تونس و مصر به نتایجی انجامید که از آنها به ترتیب با عناوین انقلاب های یاس و نیل یاد می شود. با توجه به اشتراکات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای مذکور به نظر می رسد  انقلاب های مورد بحث دارای ریشه های مشابه ای بودند. با این حال، روند تغییرات در کشورهای مزبور یکسان نبود. در حالی که ائتلاف جوانان و طبقه کارگر در آغاز و انجام ناآرامی های مذکور در کشورهای مورد بحث نقشی تاثیرگذار داشت. اما نحوه برخورد ارتش با تحولات از یک سو و واکنش جریان های اسلام گرا به فضای فراهم شده در پرتو این ناآرامی ها از سوی دیگر بیانگر وجود تفاوت در حوادث مورد بحث است. در این ارتباط، با آن که انقلاب تونس تنها اعتراض موفق در جهان عرب معرفی می شود؛ اما بازگشت عناصر دوره پیش از انقلاب به قدرت در هر دو کشور نشان از الگوی جدید انقلاب های اصلاحاتی دارد که بدان اصقلاب گفته می شود. در مقاله حاضر سعی بر آن است در پرتو روش پژوهشی توصیفیتحلیلی و با اتکاء به شیوه های متقاطع قیاس و استقراء عناصر تاثیرگذار در بروز و هدایت ناآرامی در دو کشور تونس و مصر مورد بررسی قرار گیرد.

Arab Comparative Analysis of Tunisia and Egypt Revolutions within the Arab Uprisings

By starting the domino effect of uprisings in Arab countries, Tunisia and Egypt as a source of these revolts were the first states that had undergone sociopolitical changes. So, these uprisings had been led to the results that it is called, respectively, “Jasmine” and “Nile” Revolutions. It seems that these revolutions had stemmed from similar causes with respect to the social, political, economic and even cultural commonality within these countries. But, the results and trends of changes in Tunisia and Egypt have not been alike. Although the youth and labors coalition in commencing and conducting of uprisings within both states had an impressive role, the reaction of military and Islamic movements to these uprisings was different and led to a varied result. While the Tunisian revolution is considered as the only successful protest in the Arab world, coming back to power the figures who belonged to last regimes in both countries was a harbinger of rising the new type of reformist revolution that is called Refolution. This work tries, in the light of a descriptive analytical manner and by relying on a crisscross style of induction and deduction, to study the impressive variations in breaking out and directing uprisings in both Tunisia and Egypt.