بررسی تطبیقی ناآرامی‌های یمن و لیبی: نقش دولت‌های ضعیف

موج ناآرامی های عربی که در اوایل سال 2011، تمامی کشورهای عرب را به‌استثنای قطر و امارات متحده عربی در خاورمیانه و شمال آفریقا متاثر‌کرد، بر نقش آفرینی بازیگران درگیر در این واقعه در سطح بین الملل، بسیار تاثیرداشته‌است؛ دراین‌راستا بازیگران یادشده را می توان برحسب عملکرد آنها و نتایج حاصل به چهار دسته تقسیم‌کرد:الف-آن بخش از کشورهای عرب نظیر «عربستان، اردن و مراکش» که توانستند بر موج ناآرامی در داخل سوار شوند و گاه در خارج از مرزهای مربوط، ناآرامی های یادشده را دستاویزی برای ارتقای منافع ملی خود قراردهند.ب-کشورهای تونس و مصر که شاهد انقلابی ظاهری و به‌عبارت‌بهتر، نوعی اصقلاب (انقلاب اصلاحاتی) بودند به‌طوری‌که بقایای نظام سیاسی پیشین در شکل دولت پنهان به مقابله با جریان انقلاب برخاستند و سپس به‌واسطه کودتا یا نظام انتخابات به‌قدرت‌بازگشتند.ج-کشورهای بحرین و سوریه که از منظر حکومت اقلیت بر اکثریت و دخالت نیروهای خارجی بر روند مطالبات قانونی و دموکراتیک مردم، دارای شباهت بودند.د-درنهایت، ناآرامی های یمن و لیبی به دلیل «بروز جنگ داخلی، به خشونت گراییدن مطالبات مردمی، فعالیت جریان های اسلامی افراط گرا و ... »، تبدیل وضعیت نظام سیاسی حاکم در این کشورها به دولت فروپاشیده را سبب‌شده‌است.مقاله حاضر با فرض فقدان همبستگی دولت جامعه در یمن و لیبی، طی دوره پیش از بروز ناآرامی های سال 2011 سعی‌دارد با استفاده از نظریه دولت در جامعه شناسی تاریخی به‌طورتطبیقی، برخی از عناصر مشترک در پیدایی و هدایت ناآرامی های سال 2011 را در کشورهای یادشده بررسی‌کند.

A comparative study of Yemen and Libya Uprisings: Weak States Role

The Arab uprisings that swept across all Arab countries in MENA, except for Qatar and the United Arab Emirates, in early 2011 have a great impression on their international Agencies. According to the reactions and results of uprisings, states could be divided into four parts. First, the Arab countries such as Saudi Arabia, Jordan and Morocco could ride the uprising wave in their homes and to somewhat utilized these events in favor of their national interests. Second, Tunisia and Egypt experienced a superficial revolution which is called Refolution (reformist revolution); in this case, remnants of the last system in the shape of a deep state challenge revolutionary flows and then by a coup d’etat or a fraud in election system returned to power. Third, Bahrain and Syria are alike from governing minority on the majority and foreign inventions on democratic and legal crowd demand perspective. Finally, the Yemen and Libya Uprisings have some commonalities like breaking out civil war, leading public demands to the violation, radical Islamic groups’ actions and so on that brought about a general situation in which these states collapsed. I believe that both of Yemen and Libya suffered from lack of societystate complex before erupting revolts. I will try to study some common elements in starting and conducting 2011 uprisings within Yemen and Libya behind Historical Sociology lenses.