زمینه و بسترهای فکری، ساختاری و کارگزاری ایجاد سازمان کمیتههای انقلاب اسلامی ایران

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی زمینه‌ها و بسترهای فکری، ساختاری و کارگزاری سازمان کمیته های انقلاب اسلامی است. وقوع انقلاب ها همواره با پیدایش نهادها و سازمان های خودجوش و مردمی با ارزش های خاص انقلابی همراه ‌است. یکی از سازمان های مهمی که پس از پیروزی انقلاب ها پدیدمی آید، سازمان های شبه نظامی و شبه‌پلیسی متشکل از انقلابیون و توده مردم است. کمیته های انقلاب اسلامی از اولین سازمان هایی بود که به‌ضرورت برای حل مسائل نظامی و امنیتی و تامین امنیت، آسایش و رفاه مردم پس از پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل‌شد. با توجه به جایگاه سازمان های دفاعی و امنیتی در تداوم و رشد انقلاب و همچنین نقش آنها در نگهبانی از انقلاب و حفظ دستاوردهای آن، مطالعه آنها ضروری به‌نظرمی رسد. روش انجام تحقیق، کیفی و از نوع پژوهش تاریخی است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش برداری و مصاحبه است. طبق یافته های پژوهش، زمینه‌های فکری و ایدئولوژیکِ تشکیل سازمان کمیته های انقلاب، همان ایدئولوژی انقلاب اسلامی است. در برسی زمینه های ساختاری، ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بررسی شد. از میان ساختارهای سیاسی،  رهبری و شورای انقلاب در تشکیل کمیته های انقلاب نقش مهمی داشتند اما دولت موقت با ادامه کار کمیته ها مخالف بود. از میان ساختارهای اجتماعی و فرهنگی، حوزه های علمیه، دانشگاه ها، مساجد و حسینیه ها در تشکیل و ادامه کار کمیته ها نقش مهمی ایفا کردند.در بررسی زمینه هاس کارگزاری این نتیجه حاصل شد که نخبگان سیاسی از جمله رهبران انقلاب و اعضای شورای انقلاب و روحانیون و توده های مردمی در تشکیل و سازماندهی کمیته ها نقش کلیدی داشته اند.