ردیابی فرایند فروپاشی حزب رستاخیز ملت ایران:برمبنای نظریه کارآمدی احزاب فراگیر هانتینگتون و دوورژه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
شاهدی مظفر ,بهشتی سرشت محسن
|
|
منبع
|
جامعه شناسي سياسي جهان اسلام - 1396 - دوره : 5 - شماره : 1 - صفحه:159 -192
|
|
چکیده
|
حزب رستاخیز ملت ایران که در اواخر سال 1353 و با هدف تقویت موقعیت نظام شاهنشاهی پهلوی تاسیس‌شده‌بود، به‌طورتقریبی، خیلی زود، به رکود و ناکارآمدی، دچار شد و درنهایت در اوایل پاییز سال 1357 منحل شد. در مقاله پیش رو، تلاش‌شده‌است، با بهره‌گیری از نظریات ساموئل هانتینگتون و موریس دوورژه که توانایی در بسیج سیاسی گسترده و همراهی و همگامی نیروهای وفادار و باورمند را از مهم‌ترین دلایل تقویت و تداوم حیات کارآمد احزاب سیاسی، به‌طور کلی و نظام‌های تک‌حزبی به‌طورخاص دانسته‌اند، به ردیابی فرایندی تاریخی بپردازیم که دلایل ناکامی و فروپاشی نهایی حزب رستاخیز ملت ایران را توضیح‌می‌دهد. رهیافت‌های پژوهش حاضر نشان‌می‌دهند، ناتوانی حزب رستاخیز ملت ایران در سازماندهی و جلب مشارکت سیاسی گسترده (که در درجه اول، از رویگردانی و بی‌اعتنایی مردم کشور ناشی می‌شد) توام با فقدان ارتباط هماهنگ و پویای حزب با مجموعه دولت و حاکمیت که درعمل، آن را به مرکزی برای اجتماع و آمدوشد سیاست‌‌پیشگانی بی‌انگیزه و فاقد پایگاه اجتماعیِ قابل‌اعتنا تنزل‌داده‌بود، از تثبیت و تقویت موقعیت آن در کشور جلوگیری‌کرده، راهِ فروپاشی نهایی آن را هموارترساخت. پژوهش حاضر به‌روش بررسی تاریخی و با بهره‌گیری از الگوی «ردیابی فرایند»انجام‌گرفته‌است
|
|
کلیدواژه
|
حزب رستاخیز ملت ایران، محمدرضاشاه پهلوی، ساموئل هانتینگتون، موریس دوورژه، احزاب سیاسی
|
|
آدرس
|
پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی, ایران, پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی, گروه تاریخ انقلاب اسلامی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|