نقش میانجی احساس حقارت و نشخوار خودانتقادی در رابطه شرم از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی در نوجوانان دختر

مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش میانجی احساس حقارت و نشخوار خودانتقادی در رابطه شرم از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی در نوجوانان دختر انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این مطالعه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان صومعه سرا در سال 1403 بودند. حجم نمونه در این مطالعه 217 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه احساس حقارت (ifi؛ خدادای و بهرامی، 1391)، مقیاس نشخوار خودانتقادی (scrs؛ اسمارت و همکاران، 2016)، مقیاس شرم از تصویر بدنی (biss؛ دوارت و همکاران، 2014) و پرسشنامه فوبی اجتماعی (spi؛ کانور و همکاران، 2000) پاسخ دادند. جهت تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی از برازش مطلوب برخوردار بود.  همچنین یافته ها نشان داد که شرم از تصویر بدنی، نشخوار خودانتقادی و احساس حقارت بر اضطراب اجتماعی اثر مستقیم و معنادار داشت؛ همچنین شرم از تصویر بدنی بر نشخوار خودانتقادی و احساس حقارت اثر مستقیم و معنادار داشت (05/0>p). نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد که احساس حقارت و نشخوار خودانتقادی به طور مثبت و معنادار بین شرم از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی نقش میانجی داشتند (05/0>p). در مجموع می توان نتیجه گرفت که شرم از تصویر بدنی به صورت مستقیم و با میانجی گری نشخوار خودانتقادی و احساس حقارت بر اضطراب اجتماعی اثر داشت.

the mediating role of inferiority feeling and self-critical rumination in the relationship between body image shame and social anxiety in adolescent girls

the present study aimed to determine the mediating role of inferiority feeling and self-critical rumination in the relationship between body image shame and social anxiety in adolescent girls. the present descriptive-correlational study was of the structural equation modeling type. the statistical population of this study was high school students in sowme’eh sara city in 2024. the sample size in this study was 217 people who were selected by convenience sampling method and responded to the inferiority feeling inventory (ifi; khodaday and bahrami, 2012), self-critical rumination scale (scrs; smart et al., 2016), body image shame scale (biss; duarte et al., 2014), and social phobia inventory (spi; connor et al., 2000). structural equation modeling was used to analyze the data. the results showed that the proposed model had a favorable fit. the results showed that body image shame, self-critical rumination, and inferiority feeling had a direct and significant effect on social anxiety; body image shame also had a direct and substantial impact on self-critical rumination and inferiority feeling (p<0.05). the results of the bootstrap test showed that inferiority feeling and self-critical rumination positively and significantly mediated the relationship between body image shame and social anxiety (p<0.05). in summary, it can be concluded that body image shame had a direct and mediated effect on social anxiety through self-critical rumination and inferiority feelings.