اثربخشی بازی‌درمانی بر مهارت‌های ‌ارتباطی، احساس تنهایی و سازگاری ‌تحصیلی کودکان با آسیب‌ شنوایی

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی درمانی بر مهارت‌های ارتباطی، احساس تنهایی و سازگاری تحصیلی کودکان با آسیب شنوایی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمام دانش آموزان با آسیب شنوایی در دامنه سنی 6 تا 12 سال شهر دامغان در سال تحصیلی 1399-1398 بودند که 16 نفر از آنها  با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌تصادف در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 8 نفر) گمارده شدند. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامه‌ تجدیدنظر شده مهارت‌های ارتباطی کوئین دام (qcst-r)، مقیاس تجدیدنظر شده احساس تنهایی راسل، پپلاو و کاترونا (r-ucla) و پرسشنامه سازگاری تحصیلی تیگز، کلارک و تورپ استفاده گردید و مداخلات بازی درمانی به‌صورت گروهی برای گروه آزمایش طی 12 جلسه 45 دقیقه ای در واحد توان‌بخشی بهزیستی اجرا گردید. برای بررسی فرضیه‌های پژوهش از تحلیل کوواریانس چندمتغیری در محیط نرم افزاری 22 _spss استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد میانگین گروه آزمایش در پس آزمون مهارت های زندگی و سازگاری تحصیلی و احساس تنهایی متفاوت بود. درواقع بازی درمانی بر افزایش مهارت‌های ارتباطی و مولفه های آن (توانایی دریافت و ارسال پیام، کنترل عاطفی، مهارت گوش دادن، بینش نسبت به فرایند ارتباط و ارتباط توام با قاطعیت) و نیز سازگاری تحصیلی کودکان با آسیب شنوایی اثرگذار بود (0/01>p)، همچنین بازی درمانی بر کاهش احساس تنهایی این کودکان موثر بود (0/01>p). پیشنهاد می شود از بازی درمانی شناختی _ رفتاری با اجرای گروهی جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی و افزایش سازگاری تحصیلی و کاهش احساس تنهایی کودکان با آسیب شنوایی استفاده گردد. 

the effectiveness of play therapy on communication skills, feelings of loneliness and educational adjustment of children with hearing impairment

the purpose of this research was to determine the effectiveness of play therapy on communication skills, feelings of loneliness, and educational adjustment of children with hearing impairment. the research method was semi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group. the statistical population included all students with hearing impairment in the age range of 6 to 12 years in damghan city in the academic year of 2018-2019, and 16 of them were randomly selected in two experimental and control groups using available sampling method. (each group 8 people) were assigned. in order to measure the variables, the revised questionnaire of queen-dame communication skills (qcst-r), the revised loneliness scale of russell, peplau and catrona (r-ucla) and the educational adjustment questionnaire of teaguez, clark and thorpe were used and the interventions play therapy was performed as a group for the experimental group during 12 45-minute sessions in the rehabilitation unit. multivariate covariance analysis was used in the spss software environment to check the research hypotheses. the results of the present study showed that the average of the experimental group was different in the post-test of communication skills and academic adjustment and feelings of loneliness. in fact, play therapy increases communication skills and its components (the ability to receive and send messages, emotional control, listening skills, insight into the process of communication and communication combined with assertiveness) as well as the educational adjustment of children with hearing impairment (p<0.01), and play-therapy was effective in reducing the loneliness of these children (p<0.01). it is suggested to use cognitive-behavioral play therapy with group performance to improve communication skills and increase educational adaptation and reduce the feeling of loneliness of hearing impaired children.