بررسی آسیب‌های روان‌شناختی کودکان ایرانی در طلاق والدین: یک مطالعه مروری نظام‌مند

طلاق والدین یک رخداد سرنوشت‌ساز و مخاطره‌برانگیز در زندگی کودک است. مطالعه حاضر به‌دنبال شناسایی و دسته‌بندی آسیب‌های روان‌شناختی کودکان طلاق است. بدین‌منظور در پایگاه‌های داده‌های ایرانی شامل مگیران (magiran)، مرکز اطلاعات‌ علمی (sid)، پایگاه تخصصی نور (noormags) و پرتال جامع علوم‌انسانی (ensani)، در بازه زمانی 1402-1385 تعداد 3296 سند بازیابی‌شدند. سپس با استفاده از فهرست وارسی برنامه مهارت‌های ارزیابی انتقادی (casp)، 26 سند بر اساس ملاک ارتباط، سودمندی و اعتبار مطالعه و تحلیل انتخاب شدند. یافته‌ها به استخراج 42 ملاک برای تبیین آسیب‌های روان‌شناختی کودکان طلاق و دسته‌بندی آن در قالب 2 بُعد درون‌فردی (26 ملاک) و بین‌فردی (16 ملاک) منجر‌ شد. از میان ملاک‌های شناسایی‌شده، کودکان طلاق بیشتر با کاهش سلامت‌روان و عزت‌نفس و افزایش اضطراب، خشم و پرخاشگری مواجه بوده و از مشکلاتی نظیر ناسازگاری، افسردگی، غم، اندوه، انزوا و تنهایی رنج‌ می‌برند. این آسیب‌های روان‌شناختی منشا بسیاری از مشکلات اجتماعی و کژکارکردی‌ها است. ادامه روند نگران‌کننده، تصاعدی و گاهاً نمایی آمار‌های طلاق و تداوم رویکردها، تصمیم‌سازی‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات عمدتاً صوری، منفعل، واکنشی، جزیره‌ای و مقطعی حال حاضر، نه تنها می‌تواند سلامت فردی و خانوادگی را با مخاطرات جدی مواجه کند، بلکه بنیان فرهنگ اسلامی ایرانی را در ابعاد کلان امنیت عمومی و ملی با صدمات دوچندانی همراه می‌سازد. به نظر می‌رسد تداوم این روند خطرناک بزرگترین تهدید نرم جامعه است که بنیان، سلامت، بالندگی و پایداری فرهنگ اسلامی ایرانی را بشدت تهدید می‌ کند.

a systematic review: investigating the psychological damage of iranian children in parental divorce

divorce of parents is a fateful and risky incident in a child’s life. the present study seeks to identify and classify the psychological injuries of divorced children. for this purpose, 3296 documents were retrieved from the iranian scientific databases including magiran, sid, noormags, and ensani from 2006 to 2023. then, using the casp evaluation checklist, 26 documents were selected and analyzed. the findings led to the extraction of 42 criteria to explain the psychological damage of children of divorce, and its classification in the form of 2 intrapersonal (26 criteria) and interpersonal (16 criteria) dimensions. among the identified criteria, children of divorce are more likely to face a decrease in mental health and self-esteem and an increase in anxiety, anger, and aggression, and they suffer from problems such as incompatibility, depression, sadness, isolation, and loneliness. these psychological injuries are the source of many social problems and dysfunctions, and lack of attention can cause double risks. the continuation of the alarming, exponential and sometimes exponential trend of divorce statistics and the continuation of the current approaches, decision-making, decisions, and actions, which are mainly formal, passive, reactive, insular, and fragmentary, can not only face serious risks to individual and family health but also the foundation of islamic culture. it brings double damage to iran in terms of public and national security. it seems that the continuation of this dangerous trend is the biggest soft threat to society, which seriously threatens the foundation, health, growth, and stability of islamic-iranian culture.