مقایسه‌ اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های مثبت اندیشی و مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر تاب‌آوری و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر دارای اضطراب امتحان

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی و مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر تاب‌آوری و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان دختر دارای اضطراب امتحان  انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون-‌گواه و پیگیری دوماه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر فارسان در سال تحصیلی 1402-1401 بود که از میان آن‌ها، 60 نفر دانش‌آموزان با اضطراب امتحان به‌صورت هدفمند انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش، شامل شاخص تاب‌آوری تحصیلی (ari، ساموئلز، 2004)، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی (aeq، فردریکز و همکاران، 2004) و مقیاس اضطراب امتحان (tas، ابوالقاسمی، 1375) بود. هر دو گروه آزمایش به‌مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای بسته‌ آموزشی مهارت های مثبت‌اندیشی و بسته آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری دریافت کردند. داده‌ها با روش واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی و مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر تاب‌آوری و اشتیاق تحصیلی (0.001>‌p) معنی‌دار بود. تاثیر هر دو روش تا مرحله پیگیری دوماهه حفظ شد. همچنین آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی در مقایسه با آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر تاب‌آوری و اشتیاق تحصیلی دارای اثربخشی بیشتری است (0.001>‌p). نتایج پژوهش بیانگر اولویت استفاده از آموزش گروهی مهارت‌های مثبت‌اندیشی در مقایسه با آموزش مدیریت استرس مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری برای بهبود تاب‌آوری و اشتیاق تحصیلی توسط درمانگران بود.

comparison of the effectiveness of group training of positive thinking skills and stress management based on cognitive-behavioral approach on resilience and academic enthusiasm of female students with test anxiety

the present study was a comparison of the effectiveness of group training in positive thinking skills and stress management based on a cognitive-behavioral approach to resilience and academic enthusiasm of female students with test anxiety. this research was a semi-experimental type with a pre-test-post-test-control and a two-month follow-up. the statistical population included all female students in the first year of high school in farsan city in the year 2023-2021. among them, 60 students with test anxiety were purposefully selected and then randomly replaced in two experimental groups and one control group. the research tools included the academic resilience inventory (ari, samuels, 2004), academic enthusiasm questionnaire (aeq, fredericks et al., 2004), and test anxiety scale (tas, abolghasemi, 2015). both experimental groups received a positive thinking skills and stress management training package based on a cognitive-behavioral approach for 10 sessions of 90 minutes. data were analyzed by variance method with repeated measurements and bonferroni’s test. the results showed that group training in positive thinking skills and stress management based on a cognitive-behavioral approach significantly impacted resilience and academic enthusiasm (p<0.001). the effect of both methods was maintained until the two-month follow-up stage. also, group training in positive thinking skills is more effective on resilience and academic enthusiasm compared to stress management training based on a cognitive-behavioral approach (p<0.001). the research results showed the priority of using positive thinking skills group training compared to stress management training based on a cognitive-behavioral approach to improve resilience and academic enthusiasm by therapists.