اثربخشی تکنیک‌های ذهن‌آگاهی بر کاهش اضطراب، استرس و کنترل هیجان معامله‌گران بورس اوراق بهادار تهران

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی تکنیک‌های ذهن‌آگاهی  برگرفته از روش‌های کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (mbsr) و شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (mbct) بر اضطراب، استرس و کنترل هیجان معامله‌گران بورس اوراق بهادار ساکن شهر تهران در سال 1399 بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام معامله‌گران بازار بورس در سال 1399 بود. برای حجم نمونه از جدول کوکران و برای هر گروه 18 نمونه در نظر گرفته شد؛ که به روش غیراحتمالی در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی گمارش شده‌اند. ابزار پژوهش پرسشنامه اضطراب بک (bai) (بک و همکاران، 1988)، پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (dass‌42) (پیتر و سیدنی لاویبوند، 1995) و پرسشنامه کنترل هیجانی (ecq) (راجر و نجاریان، 1989) بود؛ و در نهایت داده‌ها به روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که با کنترل اثر پیش‌آزمون، بین میانگین پس‌آزمون متغیرهای اضطراب، استرس و کنترل هیجان در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری در کاهش اضطراب و استرس و افزایش کنترل هیجان گروه آزمایش وجود داشت. براساس یافته‌های حاضر می‌توان نتیجه گرفت که تکنیک‌های ذهن‌آگاهی، استرس و اضطراب معامله‌گران بورس اوراق بهادار را کاهش می‌دهد و سبب افزایش کنترل هیجانی بهتر آن‌ها می‌شود.

the effectiveness of mindfulness techniques on reducing anxiety, stress and emotion control of tehran stock exchange traders

the purpose of this research was to determine the effectiveness of mindfulness techniques derived from mindfulness‌based stress reduction (mbsr) and mindfulness‌based cognitive therapy (mbct) on anxiety, stress, and emotional control of stock exchange traders living in tehran in 2019. the research method was semi‌experimental with a pre‌test and post‌test design with a control group. the statistical population included all stock market traders in 2019. for the sample size, 18 samples were taken from cochran’s table and for each group; which were selected by a non‌probability method and randomly assigned to two experimental and control groups. the research tools were the beck anxiety inventory (bai) (beck et al., 1988), the depression, anxiety, and stress questionnaire (dass‌42) (peter and sidney lavibond, 1995), and the emotional control questionnaire (ecq) (roger and najarian, 1989). and finally, the data was analyzed by multivariate covariance analysis. the findings showed that by controlling the effect of the pre‌test, there was a significant difference between the mean of the post‌test variables of anxiety, stress, and emotional control in the two experimental and control groups in reducing anxiety and stress and increasing the emotional control of the experimental group. based on the present findings, it can be concluded that mindfulness techniques reduce the stress and anxiety of stock exchange traders and increase their emotional control.