عوامل تداوم‌بخش وسوسه، تحقق‌بخش لغزش و سرکوب‌کننده‌ لغزش در زنان مصرف‌کننده‌ مواد در شهر تهران: یک مطالعه‌ نظریه‌ زمینه‌ای

وسوسه و لغزش از عوامل مهم دخیل در عود مصرف مواد است و زنان، تجارب وسوسه‌برانگیز بیش‌تری نسبت به مردان دارند. از این رو هدف این پژوهش، شناسایی عواملی بود که سبب تداوم وسوسه، تحقق و یا سرکوب لغزش در این گروه خاص می‌شوند. روش این پژوهش، روش کیفی و از نوع نظریه‌ زمینه‌ای بود. شرکت­کنندگان در پژوهش‌، 40 نفر از زنان مصرف‌کننده‌ مواد مراجعه‌کننده به مرکز ترک اعتیاد زنان بهبودگستران همگام در سال‌های 97 تا 98 بودند که با روش نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند و با این تعداد نمونه اشباع حاصل شد. ایزار پژوهش، مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته بود و داده‌ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی رویکرد استراوس و کوربین تحلیل شدند تم‌های اکتشافی پژوهش حاضر به شرح زیر است: 1- عوامل فردی و خانوادگی تداوم‌بخش وسوسه (متشکل از مقوله‌های عوامل شناختی خانوادگی و 4 گام عوامل شناختی فردی: 1. تردید، 2. کسب مجوز لغزش،3. توجیه مصرف مجدد، 4. مصرف مجازی. مقوله‌ عوامل عاطفی- هیجانی و رفتاری فردی و خانوادگی تداوم‌بخش وسوسه. 2- عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی تحقق‌بخش لغزش، و 3- عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی سرکوب‌کننده‌ لغزش. پژوهش حاضر نشان داد شناسایی عوامل دخیل در وسوسه و لغزش در درمان اعتیاد زنان ضروری است و به‌نظر می‌رسد به‌کارگیری این عوامل در درمان و آگاهی‌بخشی به زنان، احتمال پیشگیری از عود را امکان‌پذیرتر خواهد کرد.

perpetuating factors of temptation, realizing factors of relapse, and suppressive factors of relapse in substance abuser women in tehran: a grounded theory study

temptation and relapse are important factors involved in drug recurrence, and women have more tempting experiences than men. therefore, the aim of this research was to identify the factors that cause the perpetuation of temptation, realization, or suppression of relapse in this particular group. the method of this research was the qualitative method of grounded theory. the research participants consisted of 40 women who were referred to the drug addiction treatment center of behboudgostaran hemgam in the years 2017 to 2018,  who were selected by theoretical sampling method, and with this number of samples, saturation was achieved the research tool was a semi-structured interview, and the data were analyzed using open, axial and selective coding methods. the exploratory themes of the current research are as follows: 1- individual and familial perpetuating factors of temptation (consisting of the categories of family cognitive factors and 4 steps of individual cognitive factors: 1. reluctancy, 2. obtaining relapse permission, 3. justification of reuse, 4. virtual consumption, the category of personal and familial emotional-affectional and behavioral perpetuating factors of temptation, 2- individual, familial, and social ending factors of temptation and realizing relapse, and 3- individual, familial, and social suppressive factors of relapse. the present study showed that identifying the factors involved in temptation and relapse in women’s addiction treatment is necessary, and it seems that the use of these factors in the treatment and awareness of women will make the possibility of relapse prevention more possible.