مقایسه اثربخشی بسته‌های آموزش مثبت ‌نگر، تاب‌آوری و ذهن‌آگاهی بر بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش روان‌درمانی مثبت‌‌نگر، تاب آوری پنسیلوانیا و شناخت‌ درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-‌ پس‌آزمون و گروه کنترل با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پسر سال سوم دوره متوسطه اول مدارس دولتی شهرستان شهرکرد در سال تحصیلی 1400-1399 بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس، 60 نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی در چهار گروه آزمایش و گواه (هرکدام 15 نفر) جایگزین و هر یک از گروه‌های آزمایش، طی 6 جلسه، هر هفته دو بار، تحت آموزش برنامه‌های روان‌درمانی مثبت‌نگر (سلیگمن و همکاران، 2013)، تاب‌آوری پنسیلوانیا (سلیگمن و همکاران، 2009) و شناخت‌ درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (سگال و همکاران، 2012) قرار گرفتند و گروه گواه مداخله‌ای دریافت ننمود. ابزار پژوهش، پرسشنامه بهزیستی تحصیلی (awbq) تومینین-سوینی و همکاران (2012) بود و برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل واریانس آمیخته استفاده شد. نتایج حاکی از تاثیر معنی دار آموزش برنامه مثبت‌‌نگر، تاب آوری و ذهن‌‌آگاهی بر بهزیستی تحصیلی بر مقیاس های ارزش مدرسه (20/558 = f)، فرسودگی نسبت به مدرسه (29/59 =f)، رضایت‌مندی تحصیلی (11/403 =f)، درآمیزی با تکالیف مدرسه (8/608 =f) و ثبات این برنامه‌ها در اثرگذاری، در مرحله پیگیری بود (05/0=>p) ولی تفاوت معناداری بین سه نوع مداخله در مقایسه با همدیگر وجود نداشت. نتایج نشان می‌دهد هر سه مداخله با تغذیه منابع مقابله‌ای و تقویت پرطاقتی و سرمایه روان‌شناختی یادگیرندگان، در تقویت انگیزه، پیشرفت و بهزیستی تحصیلی آن‌ها موثر واقع می‌شود.

comparing the effectiveness of positive, resilience and mindfulness training packages on students' academic well-being

this study aimed to compare the efficacy of positive psychotherapy training, pennsylvania resilience, and mindfulness-based cognitive therapy on students’ academic well-being. a controlled pretest-posttest quasi-experimental study was conducted with a two-month follow-up. the statistical population included all third-year male students in shahrekord public middle schools during the school year 2020-2021. using the available sampling method, sixty people were selected and randomly divided into four fifteen people experimental and control groups. each of the experimental groups underwent six sessions, held twice weekly, of the pennsylvania resilience program (seligman et al., 2009), positive psychotherapy (seligman et al., 2013), or mindfulness-based cognitive therapy (segal et al., 2012). the controls did not receive any intervention during the same period. tuominen-soini et al.’s (2012) academic well-being questionnaire constituted the research instrument. the data were analyzed using a mixed model analysis of variance. the results revealed a significant effect of positive psychotherapy training, pennsylvania resilience, and mindfulness-based cognitive therapy on academic well-being on the scales of school value ) f= 20/558), school burnout (f= 29/52), academic satisfaction (f= 11/403), school work engagement (f= 8/608) and the stability of these programs in effect was in the follow-up phase (p<=0.05), but there was no significant difference between the three types of intervention compared to each other. results show that all three interventions are effective in strengthening the learners’ motivation, progress, and academic well-being by feeding coping resources and strengthening the mental strength of the learners and their psychological capital.