اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودمهارگری و بازداری هیجانی دانش‌آموزان پسر دارای رفتارهای پرخطر

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودمهارگری و بازداری هیجانی دانش آموزان پسر دارای رفتارهای پرخطر بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر اردبیل در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که به ‌روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 29 نفر از بین آنها انتخاب و در دو گروه آزمایش (14 نفر) و گواه (15 نفر) به‌صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش هشت جلسۀ 75 دقیقه‌ای به صورت هفته ای یک جلسه درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد (هیز و استروساهی، 2010) دریافت کردند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (iars، سلیمانی نسب و همکاران، 1397)، مقیاس خودمهارگری (scs، تاجنی و همکاران، 2004) و پرسشنامه استاندارد مهار هیجانی (ecq، راجرز و نجاریان، 1989) بود. داده‌ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره و نرم‌افزار spss 22 تجزیه ‌و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد با کنترل پیش آزمون بین نمرات پس آزمون در دو گروه آزمایشی و گواه تفاوت معناداری در خودمهارگری و بازداری هیجانی وجود داشت(p<0/001). در نتیجه می توان گفت که درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد بر بهبود خودمهارگری و بازداری هیجانی در دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر موثر است.

the effectiveness of acceptance and commitment therapy on self-control and emotional inhibition male students with high-risk behaviors

the aim of this research was to evaluate the effectiveness of acceptance and commitment therapy on selfcontrol and emotional inhibition in male students with highrisk behaviors. the research method was quasiexperimental with a pretestposttest design with a control group. the statistical population included all male high school students in ardabil in the academic year 20202021. by purposeful sampling method, 29 eligible individuals were selected and randomly assigned to experimental (n = 14) and control (n = 15) groups. the experimental group received eight 75minute sessions per week, one session of acceptance and commitment therapy (hayes and strosahl, 2010). data collection tools were the iranian adolescents’ risktaking scale (iars, soleimaninasab et al., 2018), selfcontrolling scale (scs, tangney et al., 2004), and standard emotional control questionnaire (ecq, rogers and najarian, 1989). data were analyzed by multivariate analysis of covariance using spss22 statistical software. results showed that with pretest control, there was a significant difference between selfcontrol and emotional inhibition between posttest scores in the experimental and control groups (p<0.001). as a result, it can be said that acceptance and commitmentbased therapy is effective in improving selfcontrol and emotional inhibition in students with highrisk behaviors.