بررسی تغییرات هویتی مادران در مواجهه با آشیانه خالی

پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی و با هدف بررسی تغییرات هویتی مادران در مواجهه با آشیانه خالی انجام شد. جامعه‌ی مورد پژوهش مادران ساکن شهر تهران با دامنه‌ی سنی 45 تا 65 سال بودند که حداقل یک سال و حداکثر 5 سال از ترک آخرین فرزندشان از منزل گذشته باشد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند تا اشباع اطلاعاتی داده‌ها ادامه یافت و در نهایت 11 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و تحلیل داده‌ها با روش تحلیل مضمون صورت گرفت. یافته‌های حاصل از پژوهش شامل 3 مضمون اصلی و 20 مضمون فرعی است. مضامین به دست آمده عبارت‌اند از: مسائل مربوط به فرزندان (تغییر فضای خانه، نگرانی برای آینده فرزندان، استقلال فرزندان)، پیامدهای منفی در زندگی مادران (حس پیری، تنهایی، حس خلا، دل‌تنگی، سردرگمی، بی‌هویتی، بی‌حوصلگی و افسردگی، از دست رفتن استقلال)، پیامدهای مثبت در زندگی مادران (افزایش خودمراقبتی، افزایش حمایت همسر و حس نزدیکی، خودسازی، افزایش روابط اجتماعی، افزایش اوقات فراغت و تفریح، پیشرفت شخصی، مثبت نگری، بهبود رابطه جنسی، کم شدن مسئولیت در قبال فرزندان). نتایج نشان داد که تعداد بیشتری از شرکت‌کنندگان رفتن فرزندان از منزل را رویدادی مثبت در نظر گرفتند و حمایت‌های همسر بعد از رفتن فرزندان عامل مهم و تاثیرگذار در عملکرد مثبت مادران در دوران آشیانه خالی است.

Investigating the identity changes of mothers in the face of empty nest

The present study was done using a qualitative approach and descriptive phenomenological method aimed at analyzing identity changes in mothers confronted with the phenomenon of an empty nest. The research community consisted of mothers living in Tehran, aging between 45 and 65 years old whose last child had left home at least 1 year and at most 5 years ago. Sampling was done theoretically until reaching saturation and finally 11 people were selected as the sample. The collection of data was performed using a semistructured interviews and thematic analysis was used for analyzing the data. The findings of the research include 3 main themes and 20 subthemes. The themes include issues related to children (the change of home atmosphere, concern about children rsquo;s future, children rsquo;s independence), negative consequences in mothers rsquo; lives (sense of aging, loneliness, sense of emptiness, sense of missing, being confused, loss of identity, being bored and depressed, losing independence), positive consequences in mothers rsquo; lives (an increase of selfcare, an increase of spouse rsquo;s support and sense of closeness to a spouse, selfactualization, an increase of social relationships, increase of leisure and entertainment time, selfimprovement, positivism, improving sex, a decrease of responsibility for children ). The results showed that most of the participants considered children rsquo;s departure as a positive event, moreover, husbands rsquo; supportiveness after children rsquo;s departure was an important and effective factor in mothers rsquo; positive performance in the empty nest period.