اثربخشی رفتاردرمانی عقلانی_هیجانی (rebt) بر سیستم‌های فعال ساز/ بازداری رفتاری(bas/bis)، رفتارهای پرخطر جنسی و اجتناب تجربی در نوجوانان دارای سابقه فرار از خانه

هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی رفتاردرمانی عقلانی_هیجانی (rebt) بر سیستم های فعال ساز/ بازداری رفتاری(bas/bis)، رفتارهای پرخطر جنسی و اجتناب تجربی در نوجوانان دارای سابقه فرار از خانه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل نوجوانان مراجعه کننده به مراکز گذری کاهش آسیب و سرپناه شبانه زنان و مردان منطقه شوش -هرندی شهر تهران در 6 ماهه اول سال 1400 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. ابزارهای اندازه گیری مقیاس سیستم های بازداری/ فعال ساز رفتاری (bis/bas) (کارور و وایت، 1994)، پرسشنامه رفتارهای پرخطر جنسی (rsbq) (زارعی و همکاران،1389) و پرسشنامه پذیرش و عمل (aaq ii) (باند و همکاران، 2011) بودند. رفتاردرمانی با رویکرد rebt بر سیستم های فعال ساز/ بازداری رفتاری، رفتارهای پرخطر جنسی و اجتناب تجربی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که مشاوره گروهی با رویکرد rebt بر کاهش نشانه های سیستم های فعال ساز/ بازداری رفتاری، رفتارهای پرخطر جنسی و اجتناب تجربی تاثیر داشته است (p<0.05). با توجه به اثربخشی رفتاردرمانی عقلانیهیجانی بر نشانه های سیستم های فعال ساز/ بازداری رفتاری، رفتارهای پرخطر جنسی و اجتناب تجربی اجرای کارگاه های آموزشی مبتنی بر این مفاهیم در مراکز کاهش آسیب توصیه می شود.

The effectiveness of rational-emotional behavior therapy (REBT) on behavioral activation / inhibition systems (BAS / BIS), high-risk sexual behaviors and experimental avoidance in adolescents with a history of running away from home

The main purpose of this study was to determine the effectiveness of rationalemotional behavior therapy (REBT) on behavioral activation/inhibition systems (BAS / BIS), highrisk sexual behaviors, and experimental avoidance in adolescents with a history of running away from home. The research method was quasiexperimental with a pretestposttest design with the control group. The statistical population of the study included adolescents referring to transient harm reduction centers and night shelters for men and women in the ShushHarandi area of Tehran in the first 6 months of 1400. Using the available sampling method, 30 people were selected and randomly selected. The experimental and control groups (15 people in each group) were assigned. The scale measuring tools were Inhibition / Behavioral Activation Systems (BIS/BAS) (Carver and White, 1994), the HighRisk Sexual Behaviors Questionnaire (RSBQ) (Zarei et al., 2010), and the Acceptance and Action Questionnaire (AAQ II) (Band et al., 2011). Behavior therapy with REBT approach on behavioral activation/inhibition systems, highrisk sexual behaviors, and experimental avoidance was performed on the experimental group for 8 sessions of 90 minutes. The results of multivariate analysis of covariance showed that group counseling with the REBT approach had an effect on reducing the symptoms of behavioral activation/inhibition systems, highrisk sexual behaviors, and experimental avoidance (P<0/05). Due to the effectiveness of rationalemotional behavior therapy on the symptoms of behavioral activation/inhibition systems, highrisk sexual behaviors, and experimental avoidance, it is recommended to conduct training workshops based on these concepts in harm reduction centers.