مروری نظام‌مند و تحلیلی بر نظریه‌ها، مولفه‌ها و مدل‌های کارکردهای اجرایی مغز

امروز پرداختن به مطالعات در حوزه‌ کارکردهای ‌اجرایی که از اصلی‌ترین کنترل‌گرها و هماهنگ‌‌کننده‌های رفتار انسان است، که مورد توجه گسترده‌ای قرار‌گرفته شده است. در این مطالعه تلاش شد تا با مرور نظام‌مند مطالعات انجام شده داخلی و خارجی، نظریه‌ها، مدل‌ها و مولفه‌های تشکیل‌دهنده کارکردهای ‌اجرایی‌ مغز، شناسایی شده و دسته‌بندی گردد. برای گردآوری داده‌ها و پس از جستجوی کلیدواژه‌های تخصصی پژوهش شامل؛ نظریه‌های کارکردهای ‌اجرایی مغز، مولفه‌های کارکردهای اجرایی مغز، مدل‌های کارکردهای اجرایی مغز، در پایگاه‌های بین‌المللی؛ science direct، springer، wiley online library، eric، sage journals، emerald و پایگاه‌های ملی؛ ensani sid ،magiran ، noormags در بازه زمانی (2000 -2020) و (1379-1399)، 54 مقاله بازیابی گردید. یافته‌های پژوهش به شناسایی و دسته‌بندی پنجگانه‌ای از نظریات 15 مدل کارکردهای ‌اجرایی مغز، و 30 مولفه‌ تشکیل‌دهنده کارکردهای ‌اجرایی مغز منجر گردید. نتایج بدست‌‌آمده بر اهمیت بی‌بدیل کارکردهای ‌اجرایی به عنوان مهمترین مهارت‌های ضروری برای کسب و ارتقای سلامت روانی و جسمانی، موفقیت تحصیلی و شغلی، موفقیت در زندگی، رشد اجتماعی و شناختی افراد که نارسایی در آن می‌تواند زمینه‌ساز بروز طیف گسترده‌ای از مشکلات رفتاری و احساسی گردد، اذعان می‌نماید.

Systematic and analytical review of theories, components and models of executive functions of the brain

Today, the study of executive functions, which is one of the main controllers and coordinators of human behavior, has received widespread attention. In this study, an attempt was made to identify and categorize the theories, models, and components that make up the executive functions of the brain by systematically reviewing internal and external studies. To collect data and after searching for specialized research keywords, including; Theories of executive functions of the brain, components of executive functions of the brain, models of executive functions of the brain, in international databases; Science Direct, Springer, Wiley Online Library, ERIC, Sage Journals, Emerald and National Databases; Ensani SID, Magiran, Noormags in the period (20002020) and (13791399), 54 articles were retrieved. Findings led to the identification and categorization of five theories of 15 models of brain executive functions, and 30 components of the executive functions of the brain. The results show the irreplaceable importance of executive functions as the most important skills necessary to acquire and promote mental and physical health, academic and professional success, success in life, social and cognitive development of individuals whose failure can lead to a wide range of behavioral and emotional problems. It is acknowledged.