تبیین نقش اسکان جمعیت در تحقق توسعه پایدار مناطق مرزی مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی

توسعه پایدار در یک کشور با در نظر گرفتن توان اکولوژیکی، نیروی انسانی، تکنولوژی و منابع مالی متعلق به آن کشور و درخور آن می‌‌تواند تحقق یابد و انجام چنان توسعه‌‌ای تنها در محیط یاد شده، پایدار خواهد بود. از این رو، هدف تحقیق حاضر، تبیین نقش مولفه‌‌های جمعیتی بر تحقق ابعاد توسعه پایدار مناطق مرزی استان آذربایجان غربی بوده بنابراین، جامعه آماری تحقیق را تعداد 9 شهرستان مرزی استان آذربایجان غربی در سال 1390 تشکیل داده است. این تحقیق به روش «توصیفی ـ تحلیلی» و با استفاده از مدل‌های کمّی به انجام رسیده است. داده‌‌های تحقیق به روش کتابخانه‌‌ای (اسنادی) جمع‌‌آوری گردید.  در این راستا، ابتدا به تحلیل جمعیت‌‌شناختی شهرستان‌‌های استان آذربایجان غربی طی سال‌های 1390 ـ 1355، پرداخته شد، سپس رتبه‌‌بندی شهرستان‌های استان از نظر شاخص‌‌های مختلف توسعه پایدار در سال 1390 با استفاده از مدل ویکور (در محیط نرم افزار excel) و سطح‌‌بندی آنها با بهره‌‌گیری از روش تحلیل خوشه‌‌ای سلسله ‌مراتبی با استفاده از نرم افزار spss 16 انجام شد.  نتایج محاسبات حاکی از آن است که رتبه شهرستان‌ها در بخش‌‌های مختلف، متفاوت بوده و در نهایت نیز، شهرستان ارومیه بسیار برخوردار و شهرستان شوط محروم‌ترین شهرستان، شناخته شد. برای بررسی میزان نابرابری‌‌های میان شهرستان‌‌ها نیز از مدل ضریب پراکندگی (cv) استفاده گردید. کاربرد این مدل، نشان داد که در بین شاخص‌‌های مختلف، بیشترین میزان نابرابری در شاخص‌‌های اقتصادی و کمترین میزان نابرابری در شاخص‌‌های زیست‌‌محیطی بوده است. براساس نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاریبا نرم‌‌افزار lisrel، مولفه‌‌های جمعیتی بیشترین تاثیر مثبت را بر بعد اقتصادی توسعه پایدار داشته‌‌اند.  در آزمون فرضیه‌‌ها مشخص شد که تمامی مولفه‌‌های جمعیتی مورد بررسی، بر تحقق ابعاد توسعه پایدار موثر بوده‌‌اند.