پایش مکانی خشکسالی کشاورزی از طریق سری های زمانی شاخص های ndvi و lst داده های modis (مطالعه موردی: استان مرکزی)

خشکسالی پدیده ای است طبیعی که تقریباً در تمامی اقالیم جهان رخ می‌دهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بارندگی سالانه کمتر شان، بیشتر است. در تحقیق حاضر برای پایش مکانی خشکسالی، از سری‌های زمانی ndviو lstسنجنده modisماهواره terraدر ماه‌های فصول رشد (فروردین تا شهریور) سال‌های 1379 الی 1393 در استان مرکزی استفاده شد. برای این منظور، شاخص vciو tciبترتیب بر اساس سری‌های زمانی 15 ساله ndviو lstبه صورت ماهانه ایجاد گردید و در ادامه شاخص vhiبر اساس ترکیب دو شاخص مذکور استخراج شد. درنتیجه نقشه‌های درجات شدت خشکسالی بر اساس شاخص vhiدر پنج طبقه:1 خیلی شدید 2 شدید 3 متوسط 4 ملایم 5 بدون خشکسالی، استخراج گردیده و تغییرات این طبقات در سری‌های زمانی vhiمورد بررسی قرار گرفت. بررسی سری‌های زمانی حاصل از vciو tciنشان داد که ارتباط معنی داری میان تغییرات ndviو lstوجود دارد. مطابق نتایج نقشه‌های طبقه بندی شدت خشکسالی، شاخص vhi، سال 1379 و 1380 دارای بیشترین شدت و سال‌های 1383 و 1386 دارای کمترین شدت خشکسالی بوده اند. همچنین ماه اردیبهشت دارای بیشترین شدت خشکسالی و شهریور دارای کمترین شدت خشکسالی بوده است. بیشترین درصد مساحت طبقات خشکسالی بترتیب مربوط به طبقه بدون خشکسالی (56%)، ملایم (19%)، متوسط (%15)، شدید (8%) و خیلی شدید (2%) بوده است. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق و گزارش سازمان هواشناسی، دقت بسیار خوب روش استفاده از شاخص سنجش از دوری vhi درپایش خشکسالی کشاورزی را نشان می‌دهد. نتیجه آنکه شاخص‌های سنجش از دوری پایش خشکسالی (مانند vhi) می‌توانند با برطرف کردن نقاط ضعف روش‌های نقطه‌ای، در پایش خشکسالی کشاورزی به تصمیم سازان و برنامه ریزان کمک شایانی نمایند.