ارایه روشی دانش ‏پایه جهت وزن‏دهی درون لایه‏ ای به منظور تعیین مسیر بهینه با استفاده از سامانه‏ های اطلاعات مکانی (gis) (مطالعه موردی: محور ایلام- حمیل)

لحاظ نمودن معیارهای صحیح و جامع در مرحله تعیین مسیر می‏ تواند نقش عمده‏ ای را در کاهش هزینه‏ های اقتصادی، افزایش ایمنی و دسترسی جاده‏ ها و حفظ محیط زیست ایفا نماید. بدین منظور در تحقیق حاضر، عوامل متعددی مانند مدل ارتفاعی زمین، پوشش اراضی، اطلاعات مراکز جمعیتی و گردشگری، میزان آفتاب‏گیر بودن مسیر در فصول سرد، نحوه توزیع رودخانه‏ ها و خطوط گسل جهت مسیریابی بهینه در مسیر ایلام - حمیل در نظر گرفته شد. به منظور تعیین هزینه درون لایه‏ ای یک روش دانش ‏پایه پیشنهاد شده که بر اساس آن برای هر یک از لایه‏ ها متناسب با ویژگی‏ ها و نحوه تاثیر آن در تامین هدف، یک تابع هزینه لحاظ شده است. مزیت اصلی این روش وزن‏دهی است که تغییرات هزینه در بازه‏ های اطلاعاتی موجود در هر یک از لایه‏ ها صرفاً خطی نبوده و ویژگی‏ های آن لایه اطلاعاتی در تعریف تابع هزینه لحاظ شده است. در ادامه جهت وزن‏دهی بین لایه‏ ای از مقایسه دوتایی و تحلیل ahp با استفاده از نظرات کارشناسان استفاده شده است. با تلفیق لایه‏ ها به روش همپوشانی شاخص، کوتاه ترین مسیر با تامین کمترین هزینه با سه متغیر یا وریانت مختلف پیاده‏ سازی گردید. در وریانت اول وزن‏دهی درون لایه‏ ای بر اساس روش‏ های رایج (به صورت خطی) لحاظ شده است. در وریانت دوم تنها از معیار شیب جهت تعیین مسیر استفاده شد. روش پیشنهادی وزن‏دهی دانش‏ پایه نیز در وریانت سوم با در نظر گرفتن تمام معیارها اعمال گردید.بر اساس نتایج، در تعیین مسیر احداث شده به عواملی مانند فاصله از خطوط گسل و رودخانه‏ ها، دسترسی به مراکز جمعیتی و گردشگری توجه کمتری شده و معیار اصلی در مسیریابی تنها توپوگرافی منطقه بوده است. همچنین طول مسیر در هر سه وریانت از طول مسیر احداث شده کمتر می‏ باشد. به طور کلی مسیر حاصل از اعمال وزن‏دهی دانش ‏پایه وضعیت مناسب تری را در تامین معیارهای مختلف نسبت به مسیر احداث شده و همچنین دو وریانت دیگر دارد.