برنامه ریزی کاربری اراضی و مکان گزینی بهینه در محلات شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: محله 47 شهر زاهدان)

اصولاً برنامه ‏ریزی کاربری اراضی مهمترین مبحث توسعه پایدار شهری و از اولویت های اصلی در برنامه‏ ریزی شهری است. محله شماره 47 شهر زاهدان در زمینه تناسب و توزیع بهینه کاربری ها دارای نارسایی بوده لذا مطالعه حاضر برای شناسایی این کاستی ها در راستای پیاده سازی عدالت اجتماعی که می بایست در تمام سطوح شهری و میان همه شهروندان تحقق پیدا کند انجام گرفت. بمنظور تحقق این مهم روش­ های کارآمدی ابداع شده که در تصمیم­ گیری بهینه می­ توانند به برنامه ریزان کمک نمایند. در این پژوهش علاوه بر بررسی دیدگاه­ های نظری به بهره گیری از این تکنیک­ های کارآمد در خصوص برنامه ریزی برای کاربری اراضی شهری اقدام و از سیستم های پشتیبانی برنامه ریزی از جمله “ what-if ” که یکی از این روش هاست، بصورت یک سیستم برنامه ریزی پویا بر پایه gis استفاده شد. در این روش سه مرحله تحلیلی قابلیت­ سنجی اراضی، پیش بینی تقاضای کاربری­ های شهری و تخصیص زمین به تقاضاهای کاربری زمین انجام و شکل­ های مختلف آینده هر منطقه از طریق سناریوهای مختلف تخصیص مورد تحلیل قرار گرفت. سرانجام با تشکیل لایه uaz و وزن دهی به روش ahp بهترین مکان ها برای استقرار کاربری های مورد نیاز به جهت ارایه خدمات شهری در محله 47 زاهدان بصورت نقشه نهایی پیشنهاد گردید. نتایج یافته­های حاصل از نقشه های تولید شُده شعاع عملکرد و ناسازگاری­ ها، بیانگر این مهم می باشد که سطح ارایه خدمات و امکانات شهری برای ساکنین این محله در مقایسه با استانداردهای رایج در داخل کشور­نامناسب می­ باشد. بمنظور بهینه­ نمودن­ کاربری­ های­ جدید با توجه به استانداردها و کارکردهای مورد نیاز، این نقاط کارکردی پیشنهاد و بصورت نقشه تولید شد که برای استقرار کاربری­ های جدید در این محله بایستی در اولویت بکار گرفته شود.