تغییرات محیطی دلتای رودخانه کرخه با استفاده از ژیوشیمی رسوبات

دلتاها از مهم‌ ترین واحدهای ریخت‌شناسی محسوب می‌شوند که تاثیر زیادی در فعالیت های کشاورزی، استخراج معادن، مدیریت سواحل و نظایر آن دارند. علیرغم وجود منابع آب و خاک مناسب در دلتاها، پدیده های محیطی گوناگونی مانند تغییرات آب و هوایی و تغییرات سطح اساس دریاها آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. اثر این تغییرات بر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی، کانی شناسی رسوبات ظاهر می‌شود. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل محیط های رسوب گذاری دلتای رودخانه کرخه بر اساس ویژگی های شیمیایی رسوبات دیرینه انجام شد. بدین‌منظور پس از پردازش داده های رقومی، تهیه نقشه ژیومورفولوژی و بازدید اولیه از منطقه، محیط های رسوب گذاری و محل های مغزه گیری مشخص شدند. مغزه گیری با یک دستگاه ماشین حفاری دورانی و به‌صورت پیوسته، تا عمق ده متری در دو محل رفیع و جفیر انجام شد. از میان مغزه ها، تعداد 20 نمونه برای انجام آزمایش های کانی‌شناسی و شیمیایی انتخاب شدند. تفاوت در ویژگی های شیمیایی و کانی‌شناسی نشان داد حداقل سه مرزگسستگی عمده بین لایه های رسوبی تا عمق 10 متری وجود دارد. علاوه براین ضخامت و نوع رسوبات در بین گسستگی ها شرایط یک‌سانی نداشته و تغییرات آن تابع پایداری محیط های رسوب گذاری است. بر این اساس به‌دلیل سیر افزایشی شاخص mg/ca، منیزیم، درصد شوری و هم‌چنین کاهش درصد ذرات رسی، مشخص شد روند تغییرات محیط های رسوبی از عمق 10 تا 5 متری به‌سمت شرایط خشک و محیط های پرانرژی است. در حالی که از عمق 5 تا 4 و 3 تا 0 متری این روند به‌سمت شرایط اقلیمی مرطوب تر و محیط های کم انرژی است. براین اساس نتیجه‌گیری می‌شود که شرایط محیط های رسوب گذاری دلتای رودخانه کرخه حداقل در هولوسن بالایی ثابت نیست و این مسیله منجر به تغییراتی در دلتای رودخانه شده است