تغییرات فضایی پارامترهای فرکتالی در البرز مرکزی ایران

زمین لرزه بلده-کجور که از بزرگ‌ترین زمین لرزه های صد سال اخیر نزدیک به تهران محسوب می شود، در خرداد 1383 در دامنه شمالی البرز روی داده است. در این پژوهش تغییرات مکانی پارامترهای فرکتالی برای بررسی الگوی لرزه خیزی منطقه بررسی شده است. به منظور ترسیم نقشه های تغییرات مکانی، ابعاد فرکتالی مکانی روکانون زمین لرزه ها (de)، توزیع زمانی رویداد آن ها (dt) و b-value قبل و بعد از شوک اصلی محاسبه شد. نتایج نشان داد که پیش از زمین لرزه بلده-کجور مقدار این پارامترها در بخش خاوری روکانون اندک است. به‌نظر می رسد کم بودن این پارامترها پیش از زمین لرزه بلده-کجور به‌دلیل وجود خوشه های زمین لرزه ای بزرگ‌تر از پس زمینه و نیز زمین لرزه های کوچک‌تر پس از آن باشد. در محدوده اطراف روکانون زمین لرزه کاهش میزان لرزه خیزی (آرامش لرزه ای) مشاهده می شود. بعد از زمین لرزه مقدار پارامتر b-value و dt در محدوده روکانون و بخش باختری اندک است. کم بودن این پارامترها بعد از زمین لرزه به‌دلیل تاثیر خوشه پس لرزه ها و آزاد شدن تنش در زمان زمین لرزه و در توالی پس لرزه ها است. در نقشه لرزشی زمین لرزه نیز زیاد بودن شدت زمین لرزه در این بخش مشاهده می شود. مقدار de بعد از رویداد شوک اصلی هم‌چنان زیاد است. کم بودن b-value و زیاد بودن de سطح بالایی از فعالیت لرزه خیزی را در منطقه نشان می دهد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان می دهد که پارامتر های فرکتالی به خوشه بندی مکانی و زمانی زمین-لرزه ها بسیار حساس هستند و از آن ها می توان به عنوان ابزار پژوهش‌های پیش نشان‌گرهای لرزه ای زمین لرزه های بزرگ استفاده کرد.