تکامل ساختاری تاقدیس ناوگون لاچینگ در پایانه باختری گسل دوچاه، غرب استان قم، شمال ایران مرکزی

تاقدیس ناوگون لاچینگ در شمال باختر تاقدیس میل و منتهی الیه باختری گسل دوچاه در شمال ایران مرکزی واقع شده است. در این ناوگون عضوهای انتهایی سازند قم (عضو e و g) و سرخ بالایی و کنگلومرای پلیوسن با روند اثر سطح محوری شمال باختری- جنوب خاوری با میل به سمت جنوب خاور چین خورده‌اند و هندسه یک تاقدیس ناوگون را نمایان می‌سازند. در این ناوگون لایه‌های شکل‌پذیر مارنی و گچی عضوهای e و g سازند قم در همبری با لایه‌های پرقوام کنگلومرا و ماسه‌سنگ از سازند سرخ بالایی قرار گرفته‌اند. این همبری و اعمال فازهای دگرریختی سبب مهاجرت لایه‌های خمیری و افزایش ستبرای قابل توجه در نهشته‌های مارنی-گچی سازند قم (به ویژه عضو e ) گشته که در نتیجه حرکت جریانی لایه‌های با رفتار خمیری ضمن افزایش قابل توجه ضخامت آنها در محل لولای تاقدیس ناوگون لاچینگ، موجب برگشته شدن لایه‌ها در پهلوهای این چین گشته است. در نهایت یک تاقدیس جعبه‌ای با ماهیت برگشته و ناوفرم (synformal anticline box fold) حاصل شده است.  بررسی‌های ساختاری به عمل آمده روشن ساخت که تشکیل این چین ابتدا در اثر حرکت ترافشارشی راست‌بر و به موازات گسل دوچاه انجام شده و در بازه زمانی پسامیوسن و اعمال نیروی برشی راستالغز چپ‌بر حول قطب صفحه محوری حدود 135 درجه به صورت پادساعت‌گرد (با دید به سمت شمال) چرخیده و بصورت ناوفرم در آمده است. عامل ایجاد نیروی برشی چپ‌بر شاید مرتبط با چرخش ساعت‌گرد ورقه خزر جنوبی و اعمال برش چپ‌بر بر قسمت‌های شمالی ایران مرکزی مانند آنچه در گسل کوشک نصرت مشاهده شده است، باشد.

structural evolution of the lachinag synformal anticline at the southwestern termination of the dochah fault, west of qom province, northern central iran

the lachinag synformal anticline is located to the northwest of the mil anticline and the western end of the dochah fault in northern central iran. this synform includes the terminal members of the qom formation (members e and g) and the upper red and pliocene conglomerates. additionally, with an axial surface plunge from the northwest to the southeast, this fold trends toward the southeast, resulting in its asymmetric geometry. in this synform, the deformable marl and gypsum layers of the e and g members of the qom formation have contact with the competent conglomerate and sandstone layers from the upper red formation. the juxtaposition of these layers and the occurrence of deformation phases resulted in the migration of ductile layers as well as a significant increase in the thickness of the marl and gypsum deposits of the qom formation (particularly in the e member). due to the migration of these layers towards low pressure areas and their substantial thickening at the hinge of the lachinag synformal anticline, the layers as well as the limbs of this fold were overturned. finally, a synformal box fold was formed. structural investigations have revealed that this fold initially formed as a result of the right-lateral strike-slip shear parallel to the dochah fault. this process occurred during the post-miocene under the influence of counterclockwise left-lateral strike-slip shear forces around a pole axis at approximately 135 degrees from the north. consequently, the fold acquired a synformal geometry. the left-lateral shear force may be due to the clockwise rotation of the south caspian basin and the application of left-lateral shear forces on the northern parts of central iran, similar to what has been observed in the kushk-e nosrat fault.