مکان‌یابی محل دفن زباله شهر ساری با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه‌ای

پسماندها و خطرات زیست‌محیطی ناشی از آن‌ها به ویژه در شهرهای شمالی کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، تراکم جمعیتی بالا، تراکم بالای پوشش گیاهی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی و وفور آب‌های سطحی در بیشتر فصول سال مشکلات زیادی را ایجاد می‌کنند. ساماندهی و به ویژه مکان‌یابی دفن مواد زائد جامد شهری در این شهرها نیازمند برنامه‌ریزی جدی است. در تحقیق حاضر، از بین مدل‌ها و معیارهایی که برای مکان‌یابی دفن پسماند وجود دارد، با بهره‌گیری از رویکرد چند معیارۀ فرآیند تحلیل شبکه‌ای (anp)، به انتخاب مناسب‌ترین مکان دفن پسماند شهر ساری پرداخته شده است. فرآیند تحلیل شبکه‌ای، با در نظر گرفتن وابستگی متقابل بین معیارها، روشی کارآمد برای رسیدن به تصمیمات بهتر ارائه می‌دهد. در فرآیند ارزیابی به این روش، از 24 لایه اطلاعاتی شامل زمین‌شناسی و زمین‌شناسی مهندسی (فرسایش، لیتولوژی، خاک‌شناسی، لرزه‌خیزی و ...)، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی (رودخانه، آب‌بندان، سد، عمق آب زیرزمینی، چاه‎های کم‌عمق و عمیق)، توپوگرافی (ارتفاع، شیب)، اجتماعی اقتصادی (فاصله از مناطق شهری، فاصله از روستا، راه اصلی، راه فرعی، معدن، فرودگاه)، اقلیم (بارش) و زیست‌محیطی (مناطق حفاظت شده، کاربری اراضی) بهره گرفته شده است. متاسفانه محل کنونی دفن زباله شهر ساری به شکل غیربهداشتی در دهکده‌ای به نام گویچه ولویه، در جنوبی‌ترین نقطه مرکز استان قرار دارد که حوادث زیست‌محیطی بسیاری را برای ساکنان این منطقه به دنبال داشته است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، 5 منطقه انتخاب و از بین آن‌ها، منطقه 1 واقع در جنوب شرقی شهرستان ساری با کسب بالاترین میانگین امتیاز، مناسب‌ترین مکان برای دفن زباله شناسایی و معرفی شده است.

landfill site selection of sari city using analytic network process model

the existing landfill site for sari city is situated in an unhygienic manner in a village, at the southernmost point of the provincial capital. unfortunately, this location has led to numerous environmental incidents affecting the local residents. in this study, a multi-criteria approach was employed using analytic network analysis (anp) to identify the optimal waste landfill site. the evaluation process involved considering 24 layers of information, including geology, engineering geology (such as erosion, lithology, soil science, and seismicity), hydrology, hydrogeology (including rivers, dams, and well depths), topography (elevation and slope), socio-economic factors (distance from urban areas, villages, main roads, side roads, mines, and airports), climate (rainfall), and environmental aspects (protected areas and land use). based on the findings, we selected five potential locations, with ‘site 1’ in the southeast of sari city receiving the highest average score and being recommended as the most suitable landfill site.